Pyu city-states

rdf:langString Miasta-państwa Pyu

rdf:langString Miasta-państwa Pyu (birm. ပျူ မြို့ပြ နိုင်ငံများ /pyù myo̰bya̰ nàĩŋà̃myá/) – grupa miast-państw istniejących na terenie dzisiejszej Górnej Birmy w okresie od ok. II w. przed Chr. do ok. połowy XI w. po Chr. Miasta-państwa powstały jako element procesu migracji na południe ludu mówiącego jednym z języków tybeto-birmańskich i będącego najstarszą populacją zasiedlającą Birmę, o jakiej zachowały się zapisy. Tysiącletni okres jego dominacji, określany często jako Tysiąclecie Pyu, stanowił łącznik pomiędzy epoką brązu, a czasami początków państw klasycznych, gdy w IX w. powstało królestwo Paganu. Wykopaliska odsłoniły wszystkich pięć największych, otoczonych murami miast-państw oraz kilka mniejszych ośrodków – zlokalizowane one były w trzech głównych, posiadających systemy nawadniania rejonach Górnej Birmy: w dolinie rzeki , na równinach Kyaukse oraz w , u zbiegu rzek Irawadi i Czinduin. Stanowiące część śródlądowego szlaku między Chinami a Indiami, tereny pozostające pod władzą Pyu rozszerzały się stopniowo na południe. , założone w I w. po Chr. na północnym skraju dzisiejszej Górnej Birmy, było największym i najważniejszym miastem aż do ok. VII–VIII w., kiedy jego miejsce zajęło Śrikszetra położone na południu (w pobliżu dzisiejszego Pyain). Dwukrotnie większe od Hanlin, Śrikszetra było największym i najbardziej wpływowym ośrodkiem na ziemiach Pyu. Na kulturę Pyu silny wpływ wywierała wymiana handlowa z Indiami, ułatwiająca import buddyzmu oraz innych idei kulturowych, architektonicznych i politycznych, które później trwale odcisną się na birmańskiej kulturze i organizacji politycznej. Kalendarz Pyu, oparty na kalendarzu buddyjskim, stanie się w przyszłości kalendarzem birmańskim. Wyniki najnowszych badań naukowych, choć jeszcze nie cieszące się powszechnym uznaniem, sugerują, że , oparte na indyjskim piśmie brahmi, mogło być podstawą do stworzenia pisma birmańskiego. Tysiącletnia cywilizacja Pyu zaczęła kruszyć się w IX w. po Chr., kiedy jej miasta-państwa zostały zniszczone przez powtarzające się najazdy ze strony królestwa Nanzhao. Lud Mranma (Birmańczycy), który przybył wraz z armiami Nanzhao, wzniósł garnizonowe miasto Pagan w pobliżu zbiegu rzek Irawadi i Czinduin. Osady Pyu pozostawały obecne w Górnej Birmie przez następne trzy stulecia, jednak lud ten był stopniowo wchłaniany przez rozrastające się Imperium Paganu. był używany jeszcze do końca XII w. W XIII w. Pyu przyjęli birmańską świadomość etniczną. Historie i legendy Pyu zostały włączone do kulturowego dziedzictwa Birmańczyków. W 2014 roku starożytne miasta Pyu , i zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO – pierwszy wpis na listę z Mjanmy.