Ptolemy VI Philometor

rdf:langString Ptolemeusz VI Filometor

rdf:langString Ptolemeusz VI Filometor (ur. 186 p.n.e., zm. 145 p.n.e.) – szósty władca Egiptu z dynastii Ptolemeuszy, panował w latach 180-145 p.n.e., syn Ptolemeusza V Epifanesa i Kleopatry I, mąż swojej siostry Kleopatry II, ojciec Ptolemeusza Eupatora, Ptolemeusza VII Neosa Filopatora, Kleopatry III i Kleopatry Thei. W chwili śmierci ojca miał zaledwie 6 lat, w związku z tym faktyczne rządy w kraju jako regentka sprawowała jego matka, a po jej śmierci w 176 roku p.n.e. dworzanie Eunaios i Lenaios. W 170 p.n.e. proklamowane zostały trójrządy Ptolemeusza VI, Kleopatry II i Ptolemeusza VIII. W tym samym roku wszczęta została przez regentów z Seleucydami, która miała dla Egiptu tragiczne skutki - po klęskach na polach bitew większość kraju dostała się w ręce Antiocha IV. Jedynie Aleksandria sprzeciwiła się porozumieniu Ptolemeusza VI z władcą kraju Seleucydów, królem Ptolemeusza VIII i stawiając twardy opór najeźdźcy. Obrona Aleksandrii, a także rozpoczynający się wylew Nilu i problemy wewnętrzne w jego własnym kraju, skłoniły Antiocha do wycofania się z Egiptu. Przywrócenie trójwładzy Antioch IV uznał za złamanie porozumienia z Ptolemeuszem VI, najechał więc ponownie Egipt i zajął Deltę z Fajum i Memfis z myślą stworzenia protektoratu Seleucydów nad Egiptem. Interwencja Rzymu, który postawił Antiochowi ultimatum, zmusiła tego ostatniego do opuszczenia Egiptu. Następne dziesięciolecie charakteryzuje spór Ptolemeusza VI z Ptolemeuszem VIII o władzę, w który to spór włączony został także Rzym, odgrywający coraz większą rolę w basenie Morza Śródziemnego. Zmuszony do oddania władzy Ptolemeusz VI przebywał początkowo w Egipcie, a następnie na Cyprze, by latem 163 roku p.n.e. ponownie wrócić do Aleksandrii. Pod wpływem Rzymu doszło do porozumienia między braćmi: Ptolemeusz VIII otrzymał Cyrenajkę, Ptolemeusz VI trzon kraju i pozostałe posiadłości. Od tego czasu datują się wspólne rządy Ptolemeusza VI i Kleopatry II nad Egiptem. Roszczenia Ptolemeusza VIII do Cypru zostały odrzucone, a on sam, pojmany w 153 p.n.e. musiał potwierdzić podział kraju ze 163 roku p.n.e. Końcowy okres panowania Ptolemeusza VI to udział w sporach wewnętrznych w kraju Seleucydów z dalekosiężnym zamiarem odzyskania ptolemejskiej niegdyś Celesyrii. Początkowe wsparcie dla uzurpatora Aleksandra Balasa, a następnie dla jego przeciwnika Demetriusza II, pozwoliło Egiptowi odzyskać te tereny, ale wplątało Ptolemeusza w wojnę, która dla władcy Egiptu zakończyła się tragicznie - zmarł z powodu ran odniesionych w . Władca ten był oceniany przez współczesnych mu i późniejszych starożytnych dziejopisarzy pozytywnie. Podkreśla się jego dobrotliwość i humanitaryzm. Okres jego rządów, przeplatany licznymi wojnami, sporami wewnętrznymi i narastającym kryzysem gospodarczym, nie był jednak udany.