Minahasan people

rdf:langString Minahasa (lud)

rdf:langString Minahasa – austronezyjska grupa etniczna z wyspy Celebes (Sulawesi) w Indonezji. Ich populacja wynosi 750 tys. osób. Zamieszkują tereny prowincji Celebes Północny, a konkretniej północno-wschodni skrawek półwyspu Minahasa. Są wewnętrznie zróżnicowani, dzielą się na szereg podgrup. Posługują się kilkoma językami minahaskimi z wielkiej rodziny austronezyjskiej, a także malajskim miasta Manado (lokalna lingua franca) i indonezyjskim. Ich rodzime języki to: bantik, ponosakan, tombulu, tonsawang, tonsea, tondano, tontemboan. Pod względem językowym są bliżsi ludności Filipin aniżeli ludom południowego Sulawesi. Wykształcili piśmiennictwo na bazie alfabetu łacińskiego. Znaleźli się pod silnym wpływem edukacji kolonialnej i kultury europejskiej (holenderskiej i hiszpańskiej). Prowincja Celebes Północny pozostaje jednym z najlepiej rozwiniętych regionów Indonezji (gospodarczo i pod względem standardu życia). Większość z nich wyznaje chrześcijaństwo (przede wszystkim protestantyzm), choć są wśród nich również muzułmanie sunnici; po części utrzymują także tradycyjne wierzenia. Ich tradycyjne wierzenia obejmują wiarę w duchy i kult przodków. W odróżnieniu od wielu innych indonezyjskich grup etnicznych, w czasach przedkolonialnych lud Minahasa nie tworzył żadnych królestw. Miejscowe społeczności często pozostawały w stanie konfliktu. Sama nazwa Minahasa znaczy tyle, co „zjednoczeni” (od wczesnej konfederacji plemion, która powstała w celu stawienia oporu ich sąsiadom – Bolaang-Mongondow). Stąd też wywodzą się dzisiejsze podgrupy Minahasa: Tonsea, Tombulu, Tontemboan, Tondano, Tonsawang, Pasan Ratahan, Ponosakan, Babontehu, Bantik. Grupy Pasan Ratahan, Bantik i Ponosakan są odrębne pod względem językowym. W przeszłości ludność regionu była pod wpływem politycznym i kulturowym Sułtanatu Ternate (Moluki Północne) i przejęła lokalną odmianę języka malajskiego. Rodzime mity Minahasa, wraz z pożyczkami językowymi, potwierdzają ich związek z ludem Ternate i regionem północnych Moluków. W przeciwieństwie do pobliskiego ludu Gorontalo nie ulegli jednak islamizacji. Kontakty z Europejczykami utrzymywali od XVI wieku. Dotarły do nich wpływy portugalskie, hiszpańskie i holenderskie. Historycznie region Minahasa miał strategiczne znaczenie w handlu azjatyckim, ze względu na swoje położenie między Morzem Moluckim a Celebes. Pod wpływem europejskim porzucili znaczną część swojej rodzimej kultury. Są jedną z indonezyjskich grup etnicznych, u których bardzo szybko doszło do przemian spowodowanych kolonizacją. W XIX wieku na szeroką skalę upowszechniano chrześcijaństwo, poprzez działalność zachodnich misjonarzy. Ponadto w najnowszych czasach zmienia się stopień użycia miejscowych języków. O ile w regionie Minahasa wciąż występują rdzenne języki z grupy filipińskiej języków austronezyjskich, to te znajdują się pod naciskiem lokalnego malajskiego. Ekspansja malajskiego może doprowadzić do całkowitego zaniku języków minahaskich w ciągu kilku następnych pokoleń. Zajmują się rolnictwem (kukurydza, warzywa, owoce, ryż, palma kokosowa, przyprawy), rozwinęli również rybołówstwo i hodowlę zwierząt. Tradycyjny ubiór – sarong, kain. Małżeństwo ma charakter patrylokalny. Organizacja społeczna bazuje na bilateralnym systemie pokrewieństwa (w linii matki i w linii ojca). Posługują się nazwiskami (zamężne kobiety podają swoje nazwisko rodowe po nazwisku męża), co nie jest w Indonezji zupełnie powszechne. Tradycja małżeństw aranżowanych zanikła. Mają bogaty folklor, zwłaszcza muzyczny i taneczny. W języku indonezyjskim bywają określani jako orang Manado (zamiast orang Minahasa). Manado to bowiem główne miasto regionu, a zarazem ośrodek administracyjny prowincji Celebes Północny. Nie jest to jednak ścisłe określenie żadnej grupy etnicznej. Poza Indonezją wiele osób pochodzenia minahaskiego zamieszkuje Holandię.