Land (economics)

rdf:langString Ziemia (ekonomia)

rdf:langString Ziemia – w ekonomii jeden z trzech czynników produkcji - pozostałe dwa to praca oraz kapitał. Posiadanie ziemi umożliwia dostęp do złóż cennych minerałów i kopalin, daje korzyści z tytułu posiadania miejsca (przestrzeni) na budowę, miejsce składowania i inne użytkowanie. Przede wszystkim ziemia wykorzystywana rolniczo jest źródłem renty pierwotnej w gospodarstwach i przedsiębiorstwach rolnych. Odgrywa tam podwójną rolę, jest miejscem produkcji i jednocześnie czynnikiem produkcji. Cechy szczególne ziemi: * nieruchomość, czyli stałość położenia i brak możliwości swobodnego przemieszczania ziemi w miejsce bardziej dogodne do gospodarowania, * niepomnażalność (niepowiększalność). W sytuacji braku możliwości powiększenia obszarów użytkowania rolniczego jedyną drogą pomnażania zysku jest zwiększenie stopnia wykorzystania sił biologicznych ziemi, * niezniszczalność polegająca na tym, że przy prowadzeniu racjonalnej działalności rolniczej ziemia nie zużywa się, a nawet może następować zwiększanie jej wartości produkcyjnej, * przestrzenny charakter wymuszający przystosowanie maszyn do ruchomego procesu pracy. Czynniki wpływające na wydajność produkcyjno-ekonomiczną rejonu lub konkretnego gospodarstwa rolnego: * klimat i miejscowy agroklimat, * jakość i przydatność rolnicza gleby (zob.: bonitacja oraz systematyka gleb), * stosunki wodne, * rzeźba terenu. Ziemia w przedsiębiorstwie rolniczym jest czynnikiem produkcji, który ma własną zdolność produkcyjną, noszącą nazwę żyzności naturalnej. Rzeczywista wydajność z jednostki powierzchni gleby jest nazywana urodzajnością. Zależy ona od żyzności gleby, ale w znacznej mierze od czynników środowiska (na Syberii ziemia może być bardzo żyzna ale mimo to jej urodzajność ze względu na klimat będzie minimalna) a także od działalności człowieka, który stosując prawidłową agrotechnikę i rodzaj działalności może ją znacznie powiększyć. I przeciwnie, błędy w technologii użytkowania, zwłaszcza dotyczące płodozmianu, mogą spowodować zmęczenie gleby, przejawiające się spadkiem plonów z powodu jednostronnego wyczerpania gleby ze składników pokarmowych oraz wzrostu występowania agrofagów. Posiadanie ziemi przez wieki było podstawą dobrobytu i źródłem przywilejów społecznych. Stąd bierze się emocjonalne przywiązanie do ziemi zwanej [ojcowizną a w szerszym ujęciu ojczyzną. Konflikty o ziemię są jedną z najważniejszych przyczyn wojen. Ziemia zgromadzona w rękach niewielkiej liczby właścicieli, jest zwykle podstawą wyzysku i upośledzenia ekonomicznego pozostałych członków społeczeństwa. Sytuacja taka jest zwykle źródłem poważnych napięć społecznych. Ich rozwiązaniem jest przeprowadzenie przez państwo reformy rolnej. Ziemia odbierana jest właścicielom ziemskim i przekazywana jej użytkownikom. Zgodnie z Powszechna Deklaracja Praw Człowieka osoby tracące grunty powinny otrzymać za nie odszkodowanie. Ilość ziemi jest stała, więc jej cenę w normalnych warunkach stabilnego państwa reguluje popyt i podaż oraz specjalne regulacje prawne (np. pewne warstwy społeczne, obcokrajowcy mogą być objęci zakazem posiadania ziemi). W Unii Europejskiej istnieje wolność obrotu ziemią. Każdy obywatel UE może kupić dowolny grunt leżący w jej granicach, niezależnie od swojej narodowości. Ziemia jako źródło dochodu podlega opodatkowaniu w cyklu rocznym zwanemu podatkiem rolnym a jeśli znajdują się na niej zabudowania podatkiem od nieruchomości (jest to jakby kara za wyłączenie ziemi z produkcji rolnej, mająca racjonalizować budownictwo). Podstawą wyznaczania podatku gruntowego jest urodzajność gleby wyznaczana na podstawie jej klasy bonitacyjnej.