Jamshid

rdf:langString Dżamszid

rdf:langString Dżamszid, Jima – zgodnie z mitologią perską miał być stworzonym przez Ahura Mazdę pierwszym królem ludzkości, zaś po śmierci miał objąć panowanie w krainie umarłych. Syn Wiwańhanta (urodzony po długich oczekiwaniach, modłach i wypiciu soku haomy), po urodzeniu nazwany Jima. Z zachwytu ludzie nadali mu przydomek Chszaeta – Jaśniejący. Późnopahlawijskie i nowoperskie źródła określają go jako Dżam a przydomek Chszaeta przybrał formę szid skąd pochodzi określenie Dżamszid. Jima był pierwszym władcą w Arianem Waedżo, za jego rządów panowało szczęście i powodzenie. Był budowniczym wielkiego Waru. Jima prześladował dewy, czyli demoniczne sługi Arymana, pozbawiał je dóbr i stad oraz ujawniał ich przewinienia. Dbał o ludzi, żeby nigdy nie chorowali ani nie starzeli się, tak że każdy z nich wyglądał na 15-letniego chłopca. Jima trzykrotnie powiększył swoje królestwo, dzięki czemu znalazło się dosyć miejsca na powiększającą się liczbę ludzi i zwierząt. Ahura Mazda ostrzegł Jimę, że występna ludzkość będzie cierpieć z powodu surowej zimy i dlatego polecił mu wykopanie pod ziemią wielkiej jamy, w której schroniłyby się najlepsi ludzie, najpiękniejsze bydło, najsłodziej pachnące rośliny oraz najsmaczniejsze pożywienie. Mieli oni przebywać tam trzy lata dopóki nie skończy się zima. Następnie Jima i jego ulubieńcy mieli wyjść na powierzchnię i ponownie zaludnić zniszczoną ziemię. Został pozbawiony królewskiej chwały (chwareny) po zabiciu krowy, opuścił królestwo, został pokonany przez . Na rozkaz Ażi Dahaki brat Dżamszida, , odszukał go aż na chińskim morzu. Mimo iż Dżamszid ukrył się w pniu drzewa został wraz z nim przecięty na dwie połowy. Z jego osobą wiążą się liczne legendy, np. o jego kielichu – zwierciadle Boga lub o cudownym sztylecie. Był legendarnym protoplastą dynastii Saffarydów i bohaterem dzieł literackich, np. Omara Chajjama.