Intelligence assessment

rdf:langString Wywiad (instytucja)

rdf:langString Instytucja wywiadowcza (wywiad) – służba specjalna zajmująca się pozyskiwaniem (często niejawnych) informacji oraz ich przetwarzaniem, przechowywaniem, analizą tych informacji i przekazywaniem ich rządowi. Służba wywiadowcza realizuje poza zadaniami o charakterze informacyjnym także zadania o charakterze sprawczym. Taka instytucja poza granicami państwa wykonuje politykę rządu. Politykę zagraniczną rządu może wykonywać w sposób legalny, nielegalny, a także poprzez dyplomację. Czyni to wpływając (także w sposób brutalny) na osoby mające wpływ na działalność, która jest ważna dla rządu, dla interesu państwa. W skali państwa wywiad to jeden ze sposobów rozpoznania strategicznego, polegający na zbieraniu najważniejszych wiadomości politycznych, wojskowych i gospodarczych. Współcześnie, dzięki takim zdobyczom techniki jak podsłuch satelitarny, działalność wywiadowczą można również prowadzić nie opuszczając terytorium własnego państwa. Wywiad to także określenie metod pozyskiwania informacji wywiadowczych. Oprócz wywiadu państwowego istnieje też indywidualny wywiad gospodarczy, prowadzony nierzadko przez byłych funkcjonariuszy bądź żołnierzy wywiadu lub kontrwywiadu. Wywiad gospodarczy organizowany jest przez przedsiębiorstwa zainteresowane pozyskiwaniem informacji o konkurencyjnych przedsiębiorstwach i skutecznym lobbingiem. Wywiad dzieli się ogólnie na dwa podstawowe rodzaje: * wywiad biały ang. OSINT – który zajmuje się pozyskiwaniem i analizą informacji jawnych * wywiad czarny – który zajmuje się pozyskiwaniem (nielegalnym) informacji niejawnych. Wykształcone kierunki wywiadu państwowego: * polityczny – obszary zainteresowania; ukształtowanie partii, organizacji społecznych, administracji samorządowej i rządowej, ich programy, cele, struktura, kierownictwo, ruchy odśrodkowe (mniejszości narodowe, społeczności niezasymilowane), podatność na propagandę, grupy opozycyjne * ekonomiczny – obszary zainteresowania; potencjał gospodarczy państwa; zasoby surowców, ustalanie i analiza w ekonomice, analiza możliwości wpływu na tę przestrzeń * wojskowy – obszary zainteresowania; struktura, kadry sił zbrojnych, ruchy wojsk, stan i proces modernizacji, osiągnięcia naukowe w dziedzinie obronności, morale żołnierzy; zbiera wszelkie informacje dotyczące bezpieczeństwa obronnego danego państwa * wywiad naukowy – analizuje wszystko co wiąże się z rozwojem naukowo-technicznym Ze względu na formy pozyskiwania informacji można wyróżnić: * wywiad agenturalny ang. HUMINT – źródłem informacji są ludzie czyli sieć agentów (OZI), którzy samodzielnie pozyskują informacje, do których mają dostęp np. dzięki wykonywanej pracy lub pełnionemu stanowisku i przekazują ją zlecającym im zadania (prowadzącym ich) funkcjonariuszom / żołnierzom instytucji wywiadowczej, którzy agentów zwerbowali * wywiad technikami operacyjnymi – bezpośrednie obserwowanie, śledzenie wybranych osób, wymuszanie zeznań, porwania, szantażowanie itp. * wywiad elektroniczny (ang. SIGINT) – prowadzony technikami używania i nasłuchu fal radiowych, pozostałego pasma fal elektromagnetycznych na platformach morskiej, lotniczej, lądowej, kosmicznej, obserwacji satelitarnej, z wykorzystaniem specjalistów od telekomunikacji, sieci komputerowych i urządzeń wykorzystujących informatykę.