David Teniers the Younger

rdf:langString David Teniers (młodszy)

rdf:langString David Teniers II (ochrz. 15 grudnia 1610 w Antwerpii, zm. 25 kwietnia 1690 w Brukseli) – malarz i grafik flamandzki okresu baroku, przedstawiciel malarstwa rodzajowego. Był najbardziej znanym członkiem rodu malarzy flamandzkich. Malarzami byli także jego ojciec – David Teniers I (starszy) (1582–1649), stryj – Julien Teniers I (1572–1615), teść – Jan Breughel Aksamitny (1568–1625), siostrzeniec – Jan van Kessel St. (1626–1679), trzej bracia – Julien Teniers II (1616–1649), Abraham Teniers (1629–1670) i Theodoor Teniers (1619–1697) oraz syn – David Teniers III (1638–1685). Terminował u swojego ojca Davida Teniersa St. Mistrzem został w 1632 w Antwerpii, wstępując do bractwa (gildii) św. Łukasza zrzeszającego artystów rzemieślników (malarzy, złotników, introligatorów, rzeźbiarzy). W 1637 ożenił się z Anne Brueghel, córką Jana Brueghla Aksamitnego. Świadkiem na jego ślubie był Peter Paul Rubens. Pierwsze swoje prace podpisywał tak jak reszta rodziny (ojciec, bracia, syn), a więc Tenier (flamandzka wersja imienia walońskiego Taisnier pozostała po przodkach wywodzących się z Ath). Był bardzo muzykalny i grał na skrzypcach. W 1650 przeniósł się do Brukseli. Od 1647 pełnił funkcję kustosza galerii arcyksięcia Leopolda Wilhelma, regenta Niderlandów, znanego kolekcjonera dzieł sztuki. W 1651 został malarzem dworskim. Skopiował wtedy, z myślą o reprodukcjach graficznych, w zmniejszonej skali, 244 obrazy z galerii arcyksięcia w pałacu Coudenberg. Katalog z rycinami Theatrum pictorum Davidis Teniers Antwerpiensis wydano w 1660. Po wyjeździe arcyksięcia do Wiednia w 1651 został malarzem dworskim u jego następcy, Don Juana syna Filipa IV Habsburga. Wkrótce po śmierci swej pierwszej żony poślubił w 1656 Isabellę de Fren, córkę sekretarza Rady Brabancji. Wykorzystując to oraz powołując się na przypadki innych sławnych malarzy, którzy wcześniej uzyskali szlachectwo (Rubens i van Dyck), usiłował uzyskać tytuł szlachecki. Król zgodził się, ale pod warunkiem, że Teniers przestanie zajmować się handlem obrazami. Do tego nie doszło, ale Teniers z własnej inicjatywy założył Akademię Sztuk Pięknych w Antwerpii. W 26 stycznia 1663 akademia została uznana przez króla, natomiast Teniers został jej pierwszym dyrektorem i wreszcie otrzymał upragniony tytuł szlachecki. Naśladowcami Teniersa byli m.in.: David Ryckaert III (1612–1661), Erasmus de Bie (1629–1675), Gillis van Tilborgh (ok. 1625 – ok. 1678), Simon de Vos (1603–1676), Willem van Herp (1614–1677) oraz Mattheus van Helmont (1623 – ok. 1680).