DEC Alpha

rdf:langString Alpha

rdf:langString Alpha - nomo de 64-bita RISC arkitekturo kaj familio de procesoroj bazitaj sur la arkitekturo. La arkitekturo estis laĉita en 1989 j fare de firmao Digital Equipment Corporation (DEC). Al tiu tempo la firmao famiĝis per komputilegoj kaj serviloj VAX bazitaj sur samnoma arkitekturo. Tamen VAX-arkitekturo jam estis sufiĉe olda kaj DEC decidis komenci esplorojn pri nova (en iu senco eĉ revolcia) 64-bita RISC-arkitekturo. Grava trajto de la procesor-arkitekturo estis kongrueco kun VAX-sistemoj. La lasta postulo estis rezulto de vastega uzo de produktoj, fare de DEC, uzantaj operaciumon kaj aldonan programaron. Historio de la arkitekturo komenciĝis en 1982 j, kiam en Norda Esplora Laboratorio de DEC, komenciĝis esploro pri RISC-projekto . Iom plimalfrue estis lanĉitaj projektoj SAFE (Streamlined Architecture for Fast Execution) kaj . En 1985 j la projektoj estis kunigitaj en unu grandan projekton PRISM (Parallel Reduced Instruction Set Machine). La lasta projekto estis eke fermita en 1988 j. Kaj en 1988 jaro komenciĝis laboroj pri tute nova RISC-arkitekturo, kiu tamen, heredis trajtojn de PRISM. Unua pli-malpli konkreta informo pri nova arkitekturo aperis en 1992 j kaj unua procesoro estis prezentita en novembro de la jaro. La procesoro ricevis nomon Alpha 21064, kie 21 aludas, ke Alpha estas arkitekturo de 21 jarcento, 0 estas vica numero de procesora generacio kaj 64 estas biteco de la arkitekturo. Samtempe ĝi ricevis nomon EV4, kiu estas deĉifrita jene: Extendet VAX kaj cifero 4 signifas generacion de fabrikada teknologio. Poste la lasta titolo ricevis pli vastan uzon. Frekvenco de Alpha21064 (EV4) estis sufiĉe granda (por 1992 j): 150-200 MHz. Unaj por EV4 uzis busojn , kaj XMI. Tamen malgraŭ teknikaj avantaĝoj ili ne estis vaste uzataj. En komenco de 1994 j estis prezentita ĉefĉiparo kun 64- aŭ 128-bitaj datenbusoj. La ĉefĉiparo jam uzis busojn , kaj . Funkciado de ISA kaj EISA estis realizita per eksteraj buspontoj. Samtempe kun evoluo de procesoroj aperadis aparatoj uzataj ĝin. Ekz en novempro de 1992 j estis prezentita laborstacio DEC 3000 Modelo 500 AXP (alinome Flamingo). Sed malgraŭ tre interesaj kaj allogaj trajtoj de la arkitekturo, EV4 ne sukcesis vastegan uzon. Por savi situacion estis lanĉita malmultekosta procesoro Alpha21066 (LCA4). Interalie la procesoro estis unua kun entegrita de ĉefmemoro. En 1993 j aperis procesoro Alpha21064A (EV45) (kun frekvenco 300 MHz) kaj Alpha21066AQ (LCA45) (kun frekvenco 233 MHz). La procesoroj estis fabrikitaj laŭ kvartavola 0.5 mkm teknologio. En 1994 j estis lanĉita procesoro de nova generacio Alpha21164 (EV5). La procesoro havis duoble pli grandan kvanton de ĉenstabloj de funkciaj blokoj kaj integritan 96-KB . Pro uzo de 0.5 mkm teknologio, frekvenco atingis nr 333 MHz. EV5 estis sufiĉe multekosta, ĉar havis grandan kvanton de transistoroj (9.3 milionoj), kiu situis en granda kerno (299 mm2). En 1995 j aperis Alpha21164A (EV56). La procesoro estis fabrikita laŭ teknologio 0.35 mkm kaj atingis frekvencon 667 MHz. En 1997 j estis lanĉita simpligita procesoro Alpha21164PC (PCA56). Ĝi ne havis kaj estis prezentita, kiel amasa, tamen tre kalkulpova. Por EV5 estis konstruita ĉefĉiparo . Ĝi uzis 33 MHz, ĝis 64 MB da ekstera kaj ĝis 8 GB da ĉefmemoro laŭ normo kun memorbuso 256 bit. La ĉefĉiparo estis kongrua al buso PCI (33 MHz, 64-bit). Funkcio de busoj kaj estis realigitaj per ekstera kontrolilo. La diska kontrolilo de normo IDE mankis, tamen, estis eblo uzi apartan kontrolilon fare de fremdaj produktanoj. Samtempe kun lanĉo de estis lanĉita ĉefĉiparo , kiu subtenis BWX-on. Poste aperis ĉefĉiparo , kiu funkciis, kun je 66 MHz kaj uzis ĉefmemoron (128-bit por buso de datenoj, 66 MHz En januaro de 1998 j DEC estis aĉetita fare de firmao . En februaro de la sama jaro DEC kaj Samsung anoncis pri kontrakto, lau kiu, la lasta rajtis uzi patentojn de arkitekturo Alpha, produkti jam ekzistantajn procesorojn kaj projekti novajn. En junio de 1998 j kaj Samsung aliancis por evoluigi Alpha-arkitekturon. Laŭ rezultoj de la alianco estis fondita firmao (API), kiu okupiĝis pri vendado de Alpha-procesoroj. Somere de 1998 j estis lanĉita fabrikado de procesoro Alpha 21264 (EV6) kaj komputiloj sur ĝia bazo. La procesorojn produktis Samsung kaj Intel. Procesoro Alpha 21264 (EV6) estis produktita laŭ la sama teknologio, kiel , tamen, pro uzo de nova procesora kerno, ĝi havis duoble pligrandan kalkulpovon. La kerno uzis teknologion de ekstervica plenumo de komandoj, novan skemon de komutado de kaj nova ĉefbuso DDR. Ĝuste la buso estis uzita en procesoroj fare de AMD. Por procesoroj de familio Alpha 21264 estis projektitaj du kolektoj de ĉefĉiparoj: (titolita ankaŭ ) kaj (titolata ankaŭ ) Bedaŭrinde, dun kunigo kun , firmao DEC fin-fine pereis kaj pro la kaŭzo la arkitekturo komencis stagni. Certe en generacio de estis produktitaj procesoroj, sed kaj Samsung nesukcesis organizi vastan vendadon de la icoj, kiuj estis uzitaj nur por komputilegoj, serviloj kaj multekostaj laborstacioj. En famlio de aperis ankaŭ procesoroj Alpha 21264A kaj Alpha21264B ( kaj laŭ teknologio 18 nm). La procesoroj atingis frekvencon 1250 MHz. 23 aŭgusto de 1999 j anoncis pri fino de sia partopreno en evoluigo de Windows NT kaj post unu semajno Microsoft anoncis, ke Windows 2000 ne estos kongrua al Alpha. En decembro de 1999 j kaj Samsung subskribis memoranon pri deziro investi 500 milionoj $ en evoluon de arkitekturo Alpha: Samsung 200 milonojn por esplori kaj konstrui novajn rimedojn de teknologio kaj 300 milionojn por projektado de Alpha-serviloj kaj operaciumo . Sammonate kaj IBM kontraktis, ke la fabrikos procesorojn Alpha laŭ propra . Sed Samsung restis ĉefa fabrikanto de procesoroj Alpha. Tamen en 2000 j Samsung ne sukcesis lanĉi 18-nm teknologion. Pro tio estis produktitaj nur kaj tre eta kvanto de . En 2000 j ĝi sukcesis amase ekfabriki . Ve, la tempo estis perdita. komencis celi sistemoj al procesoroj fare de IBM. Procesoroj kaj estis produktitaj laŭ teknolgio 18 nm kaj atingis frekvencon 1250 MHz. Je la 25 junio 2001 anoncis pri laŭetapa ŝrumpo de arkitekturo Alpha. Laŭ la plano ĝis 2004 j ĉiuj serviloj fare de devas esti produktadaj nur laŭ arkitekturo Intel . Post la anonco estis finitaj laboroj pri estonta procesoro . Alpha 21364 estis lasta generacio en fama familio de Alpha. anoncis pri malfondo de Alpha Microprocessor Division en komenco de 2002 j, tuj post lanĉo de . Oni planis luigi ostaron de la grupo al Intel. Post la anonco Samsung kaj IBM finis fabriki procesorojn Alpha ĉe siaj fabrikoj. 21 oktobro 2001 j firmao (tiu tempe jam titolata ), transdonis ĉion, lgitan al subteno de Alpha-sistemoj, al firmao Post la eventoj historio de procesoroj Alpha devis finiĝi. Tamen okazis alie. Je la 3 septembro de 2001 j firmao Hewlett-Packard anoncis pri unuiĝo kun . Hewlett-Packard daŭrigis subtenon de Alpha-sistemoj kaj anoncis pri daŭra evolo de procesoroj Alpha . En aŭgusto de 2004 j estis lanĉita procesoro . Laŭ arkitekturo ĝi estis ico , nur fabrikata per teknologio 180 nm kaj havanta frekvencon 1.3 GHz. En speciala anonco, aperinta samtempe kun , firmao Hewlett-Packard informis, ke arkitekturo Alpha ne plu estas daurigota kaj vendado de aparatoj ĉe Alpha-fundamento finiĝos en 2006 j, tamen teknika priservo de Alpha-sistemoj daŭriĝos ĝis 2011 j. Necesas rimarki, ke ideoj naskitaj dum projektado de procesoroj Alpha ne dronis, ĉar multaj inĝenieroj de Alpha Microprocessor Division migris al AMD kaj Intel. Kvankam procesoroj Alpha ek de komenco estis celataj por serviloj, komputilegoj kaj laborstacioj, ankaŭ ekzistis eĉ tekokomputiloj sur Alpha-platformo, ekz AlphaBook fare de .