Where Troy Once Stood

rdf:langString Waar eens Troje lag

rdf:langString Waar eens Troje lag is een boek van de Nederlandse econoom Iman Jacob Wilkens. De schrijver wil met topografische, archeologische en historiografische middelen aantonen dat de stad Troje, bekend van de verhalen van Homerus, in Engeland lag en niet in Turkije zoals steeds is gedacht. Wilkens gaat uit van de letterlijke waarheid van Homerus' beschrijvingen en negeert wetenschappelijke inzichten van classici, die beweren dat Wilkens daarvoor geen steekhoudende argumenten heeft. Volgens Wilkens zijn de Ilias en Odyssee werken van West-Europese origine, afkomstig van de zogenaamde "Zeevolken", die gerekend moeten worden tot de Kelten of de voorlopers daarvan. Deze volken, die ook wel Achaeërs en Pelasgen worden genoemd, emigreerden tijdens de late bronstijd naar het oostelijke Middellandse Zeegebied en vernoemden hun nieuwe woonsteden naar de plaatsen waar ze vandaan kwamen, (vergelijkbaar met recentere migraties naar bijvoorbeeld de Verenigde Staten), en namen hun mondeling overgeleverde verhalen mee. Wilkens vermoedt dat de gedichten rond 750 v.Chr. werden vertaald en opgeschreven in het Grieks als de Ilias en de Odyssee, nadat ze gedurende vier eeuwen mondeling waren doorgegeven. De Grieken, die de oorsprong van de werken gedurende de duistere eeuwen waren vergeten, situeerden de verhalen in de Middellandse Zee, waar wel Homerische plaatsnamen te vinden waren, maar waar de topografie van steden, eilanden, vaarrichtingen en afstanden niet overeenkomen met de beschrijvingen in de verhalen van Homerus. Homerus sprak vaak over de "oceaan", waarmee volgens Wilkens de Atlantische oceaan bedoeld werd omdat de Grieken nooit de term "oceaan" hebben gebruikt voor de Middellandse Zee. Dat de hierboven genoemde volken zich rond de Egeïsche Zee vestigden zou een verklaring kunnen zijn voor het feit dat de "Myceners", die mede verantwoordelijk worden gehouden voor het verwoesten van "Troje", rond dezelfde tijd of zelfs eerder overwonnen werden dan de bewoners van Hisarlik in Turkije. Het zou dan betekenen dat er een derde macht actief was in de Middellandse Zee.Overigens, zo stelt Wilkens, doet het feit dat de oorsprong van de Ilias en de Odyssee niet in de mediterrane wereld zou hebben gelegen op geen enkele manier afbreuk aan de Klassieke Griekse beschaving, zoals die zich na Homerus ontwikkeld heeft. Omdat het bestaande 'wetenschappelijke' verklaringen negeert voor anomalieën en anachronismen in Homerus' epen, heeft Wilkens' werk zware kritiek gekregen van professionele wetenschappers. bijvoorbeeld, emeritus professor Klassieke Archeologie aan de Universiteit van Cambridge, heeft Wilkens terloops genoemd als voorbeeld van “een volkomen onbelangrijke schrijver" ("an infinitely less-serious writer"). Toch wordt er op het internet naarstig gezocht naar eerdere edities van zijn boek dat hoog genoteerd staat op een aantal lijsten van meest gezochte boeken. De titel van het boek komt van de antieke Romeinse dichter Ovidius: Nu zijn er velden waar Troje eens lag... (Ovidius, Heroides, 1.1.53)en zeven jaar na de oorlog was er zelfs geen spoor van de wallen meer te zien(Euripides, Helena, 108) (De stadswallen waren van aarde met palissaden, zoals gebruikelijk in Noord-West-Europa tot in de tijd van Karel de Grote)