War of Attrition

rdf:langString Uitputtingsoorlog (1967-1970)

rdf:langString De Uitputtingsoorlog (Hebreeuws: מלחמת ההתשה Milhemet haHatashah, Arabisch: حرب الاستنزاف Ḥarb al-Istinzāf, Engels: War of Attrition) is een fase in het Arabisch-Israëlisch conflict. Hij bestond voornamelijk uit een reeks artillerieduels, luchtbombardementen en commando-overvallen tussen juni 1967 en augustus 1970. Gamal Abdel Nasser, de president van Egypte, begon deze oorlog met de bedoeling de Sinaï, die tijdens de Zesdaagse Oorlog bezet was door Israël, te herwinnen. Nasser ging niet in op een Israëlisch aanbod de Sinaï te demilitariseren toen er niet tegelijkertijd een regeling kon worden getroffen ten aanzien van Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever. Hij begreep dat zijn leger voorlopig te zwak was om het in een grootschalig conflict tegen Israël op te nemen. Daarom hoopte hij door artilleriebeschietingen en een reeks kleine aanvallen, in een slijtageslag, zoveel verliezen toe te brengen aan Israëlische zijde dat men uitgeput de Sinaï zou opgeven. Het conflict kenmerkte zich door een escalatie van steeds intensere geweldgolven, onderbroken door perioden van relatieve kalmte. Een eerste reeks schermutselingen in de zomer en herfst van 1967 bracht grote economische schade toe aan Egypte. Hierna bleef het lange tijd rustig. Nadat Israël in maart 1968, bij een strafexpeditie gericht tegen de PLO, Jordanië binnengevallen was, werd van Arabische zijde steeds sterkere druk op Nasser uitgeoefend de strijd te hervatten. Hij gaf nu aan op het aanbod tot demilitarisering te willen ingaan, maar het Israëlische kabinet wilde na de onverzoenlijke alleen nog onderhandelen als de staat Israël erkend zou worden. In september 1968 hervatte Nasser de artilleriebeschietingen. Die werden echter al snel weer beëindigd toen Israëlische commando's in de Nijlvallei een deel van de Egyptische infrastructuur vernietigden. De rustpauze werd door Israël gebruikt door aan het Suezkanaal de aan te leggen, een stelsel van fortificaties. Na april 1969 waren er onafgebroken vijandelijkheden. Israël voerde steeds heviger luchtbombardementen uit op het Egyptische achterland, mogelijk gemaakt door leveranties van zwaardere Amerikaanse vliegtuigtypen. De supermachten de VS en de USSR zagen het conflict als een bedreiging van de wereldvrede. De Amerikanen kwamen in de herfst van 1969 met het dat voorzag in een Israëlische terugtrekking in ruil voor diplomatieke erkenning van de staat Israël. Het werd door beide partijen verworpen. Na een dreigement van Nasser dat hij anders een Amerikaans bondgenoot zou worden, begon de Sovjet-Unie moderne luchtdoelraketten te leveren. De Sovjets gingen ook actief aan de oorlog deelnemen door gevechtsvliegtuigen in Egypte te stationeren. Dit leidde slechts tot een verheviging van de luchtoorlog. Sommige Israëlische politici wilden het conflict voortzetten totdat Egypte een totale nederlaag toegebracht was. Nasser vroeg nu om een wapenstilstand. Onder sterke Amerikaanse druk ging de Israëlische regering na een kabinetscrisis hiermee akkoord. Op 7 augustus 1970 ging de wapenstilstand in zodat de Sinaï in Israëlische handen bleef. Nassers opzet om Israël uit te putten mislukte geheel. De last van de oorlog bleek voor Egypte het zwaarst, vooral financieel. Het aantal slachtoffers bleef aan beide zijden beperkt. Nadat Nasser stierf aan een hartaanval, respecteerde Anwar Sadat de wapenstilstand voorlopig. De overwinning in de Uitputtingsoorlog gaf Israël een vals gevoel van veiligheid. Nadat Israël weigerde zich terug te trekken in ruil voor erkenning, begon Sadat met de voorbereidingen op de grootschalige Jom-Kippoeroorlog van 1973 waarin het Egyptische leger onder dekking van de raketgordel succesvol het Suezkanaal zou oversteken.