Transformation (genetics)

rdf:langString Transformacja genetyczna

rdf:langString Transformacja genetyczna, (transgeneza, transgenizacja) – wprowadzenie do komórki obcego materiału genetycznego (DNA), zwłaszcza niewielkiej jego porcji obejmującej jeden do kilku genów. Zmodyfikowana w ten sposób komórka, a także (w przypadku organizmów wielokomórkowych) zregenerowany z niej organizm, to tak zwany „”. Gen wprowadzony na zasadzie transformacji do komórki biorczej ma ogólną nazwę „transgen”. Transformant i jego potomstwo dziedziczące transgeny nazywa się „organizmami transgenicznymi” albo, zgodnie z przyjętym obyczajem, choć nie całkiem z logiką, „organizmami zmodyfikowanymi genetycznie”. Otrzymywanie transformantów, czyli transformacja genetyczna, jest istotą inżynierii genetycznej. Zwykle terminów tych nie używa się do omawiania przeniesienia do komórki całego genomu innej komórki albo jego dużych fragmentów (np. kilku chromosomów). Takie modyfikacje o znacznie większym zakresie są domeną , i . Wszystkie powyższe techniki – a także kilka innych, na przykład indukowana mutageneza – pozwalają na modyfikowanie genomów, ale przyjęło się nazywać organizmami zmodyfikowanymi genetycznie tylko te, które zostały otrzymane metodami inżynierii genetycznej. Dużo rzadziej nazywa się w ten sposób także te, które są efektem sztucznie wywołanego łączenia się (fuzjonowania) komórek, czyli inżynierii komórkowej. Granica między inżynierią genetyczną a inżynierią komórkową zaciera się stopniowo, w miarę jak możliwe staje się stosowanie do transformacji coraz większych fragmentów DNA. Różnice między inżynierią genetyczną a innymi metodami modyfikowania genomów organizmów dotyczą metod i skutków. Ze względu na niewielki zakres modyfikacji skutki transformacji genetycznej wydają się znacznie lepiej przewidywalne niż wszelkich innych modyfikacji genomów. Z drugiej strony, ze względu na fakt, że inżynieria genetyczna jest dziedziną bardzo młodą i człowiek ma w przeprowadzaniu transformacji genetycznej mniej doświadczenia niż w pozostałych metodach doskonalenia organizmów, transformacja genetyczna budzi szczególnie dużo społecznych obaw. Wątpliwości rodzą się też z faktu, że przy wykorzystaniu transformacji genetycznej można wprowadzić do organizmu biorcy DNA dowolnego innego organizmu. Wydaje się więc, że ta technika obala istniejące od zawsze pomiędzy różnymi gatunkami, a nawet królestwami. Z drugiej strony dane biologii molekularnej wskazują, że takie egzotyczne wędrówki genów zdarzają się jednak w naturze dość powszechnie. Uczestniczą w nich nieustannie organizmy, które po niewielkich modyfikacjach człowiek zastosował jako wektory do transformacji.