The Bottle Imp

rdf:langString De fles van Satan

rdf:langString De fles van Satan (The Bottle Imp) is een kort verhaal van de Schotse schrijver Robert Louis Stevenson. Het verscheen in de bundel en werd voor het eerst gepubliceerd in 1891 in de . Het verhaal gaat over een vervloekte fles met een geest die weliswaar alle wensen van de eigenaar vervult maar die iedere keer verkocht moet worden tegen een lagere prijs. Wie met de fles in zijn bezit sterft zal branden in de hel. Het boek beschrijft een paradox. Niemand zou een dergelijke vervloekte fles kopen wanneer hij deze niet meer zou kunnen verkopen. Niemand zou deze dus voor 1 cent willen kopen. Een rationeel denkend persoon zou deze echter ook niet voor 2 cent willen kopen, omdat hij hem dan voor 1 cent zal moeten verkopen en zoals gezegd niemand dat zou willen. Om die reden zou ook iemand weigeren de fles voor 3 cent te kopen, want hij zou hem niet voor 2 cent kunnen verkopen omdat de koper hem niet voor 1 cent zou kunnen verkopen. Etcetera. Bovendien is er altijd het risico dat men voortijdig in bezit van de fles overlijdt. De conclusie is dat feitelijk niemand de fles zou willen hebben. Er bestaan echter motieven waarom iemand de fles toch zou willen kopen: * Iemand die zielsveel van de eigenaar houdt zal de fles willen kopen om hem van de vloek te verlossen; * Iemand die meent toch al naar de hel te gaan zal de fles willen kopen omdat hij dan tenminste een goed leven zal hebben voor het zover is; * Iemand kan de beslissing op irrationele gronden nemen; * Praktische experimenten betreffende iteratieve eliminatie (het wegstrepen van gedomineerde strategieën) tonen aan dat er in praktijk op een gegeven moment een zekere verwatering optreedt. Naar mate men verder van de minimum waarde verwijderd is, zal men er sneller van overtuigd zijn alsnog de fles tijdig te kunnen verkopen. Iemand kan dus de fles kopen om met de fles zo veel mogelijk succes en rijkdom op te bouwen en daarna de fles tijdig te verkopen; * Er bestaan verschillende munteenheden in de wereld waarvan sommigen door hevige inflatie werden en worden geteisterd. Een eurocent was eind 2022 bijvoorbeeld nog ruim 200 Vietnamese Dong waard. Ook wordt vaak in nog kleinere eenheden dan centen gerekend (de euro werd bijvoorbeeld gewisseld tegen fl 2.20371 en niet fl. 2,20). Door de fles door te verkopen in een andere valuta kan men de reeks voortzetten, zoals in het verhaal inderdaad gebeurde door de fles in Franse centimes te verkopen. Door deze fluctuaties in waarde kan de fles zelfs eindeloos worden doorverkocht.