Soggetto cavato
http://dbpedia.org/resource/Soggetto_cavato an entity of type: TopicalConcept
Le Soggetto cavato est un procédé de composition musicale utilisé par Josquin des Prez. Il doit son nom au musicologue Zarlino ; ce dernier parla pour la première fois de soggetto cavato dalle vocali di queste parole dans un traité intitulé Le institutioni harmoniche, paru en 1558. Une traduction littérale de l'expression pourrait être « thème extrait des voyelles des mots ».
rdf:langString
Soggetto cavato (italienisch) ist eine von dem französischen Renaissancekomponisten Josquin des Prez entwickelte Kompositionstechnik, die später von dem Musiktheoretiker Zarlino in seinen Le istitutioni harmoniche von 1558 soggetto cavato dalle parole – wörtlich „Thema aus den Wörtern geholt“ - genannt wurde. Die Technik basiert auf der Verwendung der Solmisationssilben ut, re, mi, fa, sol, la des Guido von Arezzo, mit denen Tonhöhen bezeichnet werden. Josquin verband die Vokale der Solmisationssilben mit den Vokalen des Textes, den er vertonte. Im Fall der vertonte er die Worte „Hercules Dux Ferrarae“; jeder der Vokale dieser drei Worte ist mit der entsprechenden Solmisationssilbe verbunden, die Silben bestimmen dann die Tonhöhe:
rdf:langString
Soggetto cavato estas muzikteknika novaĵo de Josquin Desprez, poste nomita de la teoriisto Zarlino en sia Le institutioni harmoniche el 1558 soggetto cavato dalle parole aŭ laŭlitere: 'temo tranĉita el la silaboj'. La mecenato de Josquin, kardinalo Ascanio Sforza, dumtempe en financaj malfacilaĵoj, onidire forrifuzus la klopodon de la komponisto pri pagado per la trankviliga "Lascia fare a me" (lasu tion preteri min); post kiam la amiko de Josquin, la renesancopoeto Serafino d’Aquila, transformis la eldiron en ĝian muzikan kaj prilaboris ĝin en soneto direktita al la komponisto.
rdf:langString
Soggetto cavato ([sodˈdʒɛtto kaˈvaːto]) is an innovative technique of Renaissance composer Josquin des Prez that was later named by the theorist Zarlino in 1558 in his as soggetto cavato dalle vocali di queste parole, or literally, a subject 'carved out of the vowels from these words.' It is an early example of a musical cryptogram. Hercules Dux Ferrariae Her - re cu - ut les - re Dux - ut Fer - re ra - fa ri - mi ae - re re ut re ut re fa mi re
rdf:langString
Il soggetto cavato è una innovativa tecnica adottata dal compositore rinascimentale Josquin des Prez che in seguito venne denominata, dal compositore e teorico musicale Gioseffo Zarlino nel 1558 nel suo , come soggetto cavato dalle vocali di queste parole. Costituisce un primo esempio di crittogramma musicale. Hercules Dux Ferrariae Her - re cu - ut les - re Dux - ut Fer - re ra - fa ri - mi ae - re re ut re ut re fa mi re
rdf:langString
Soggetto cavato is een muziektechnische nieuwigheid van Josquin Desprez, achteraf door de theoreticus Gioseffo Zarlino in zijn Le institutioni harmoniche uit 1558 soggetto cavato dalle vocali di queste parole genoemd (letterlijk: onderwerp gesneden uit de klinkers van deze woorden). Een van Josquins doorgecomponeerde chansons, Mi lares vous heeft de eerste drie lettergrepen mi, la, re in vier van de vijf stemmen. In zijn motet Illibata Dei virgo gebruikt Josquin zijn eigen naam als een acrostichon in een tekst over de Maagd Maria, maar het soggetto la mi la is gehaald uit de naam Maria.
rdf:langString
rdf:langString
Soggetto cavato
rdf:langString
Soggetto cavato
rdf:langString
Soggetto cavato
rdf:langString
Soggetto cavato
rdf:langString
Soggetto cavato
rdf:langString
Soggetto cavato
xsd:integer
4668300
xsd:integer
1119121142
rdf:langString
Soggetto cavato (italienisch) ist eine von dem französischen Renaissancekomponisten Josquin des Prez entwickelte Kompositionstechnik, die später von dem Musiktheoretiker Zarlino in seinen Le istitutioni harmoniche von 1558 soggetto cavato dalle parole – wörtlich „Thema aus den Wörtern geholt“ - genannt wurde. Die Technik basiert auf der Verwendung der Solmisationssilben ut, re, mi, fa, sol, la des Guido von Arezzo, mit denen Tonhöhen bezeichnet werden. Josquin verband die Vokale der Solmisationssilben mit den Vokalen des Textes, den er vertonte. Im Fall der vertonte er die Worte „Hercules Dux Ferrarae“; jeder der Vokale dieser drei Worte ist mit der entsprechenden Solmisationssilbe verbunden, die Silben bestimmen dann die Tonhöhe: Her - re cu - ut les - re Dux - ut Fer - re ra - fa ri - mi ae - re ergibt die Tonfolge re - ut - re - ut - re - fa - mi - re. Nachdem das Soggetto cavato aus dem Text abgeleitet war, verwendete der Komponist es als Cantus firmus für sein Werk. Die Missa Hercules dux Ferrariae ist das erste und bekannteste Beispiel eines Soggetto cavato. Josquin schrieb weitere, so ein weltliches Stück, in dem er den Satz „Vive le roy“ (Es lebe der König, ut, mi, ut, re, re, sol, mi – die Silbe ut für den Buchstaben v verwendet) vertont. Seine verwendet ein Soggetto cavato mit einer verbundenen Geschichte: Es scheint, dass Josquins Dienstherr, Kardinal Ascanio Sforza, als er vorübergehend in finanziellen Nöten war, die Bitte des Komponisten um Bezahlung mit einem versichernden “Lascia fare a me” (Überlass es mir) abtat. Daraufhin übersetzte Josquins Freund, der Dichter Serafino d'Aquila, die Bemerkung in ihr musikalisches Äquivalent und baute dies in ein Sonett ein, das er an den Komponisten schickte. Eines von Josquins durchkomponierten Chansons, „Mi lares vous“, nutzt die ersten drei Silben mi, la, re in vier der fünf Stimmen. Und schließlich verwendet seine Motette Illibata Dei virgo den Namen Maria in einem Gedicht auf die Jungfrau (Thema la mi la). Die Soggetto-cavato-Technik wurde von anderen Komponisten aus ähnlichen Gründen eingesetzt. Herzog Ercole II. (latinisiert Hercules) von Ferrara wurden fünf solche Messen gewidmet, zwei von Cipriano de Rore, eine von Lupus, eine von Maitre Jan und eine von . Die Stücke sind ausnahmslos von Josquins Messe inspiriert. Dasjenige von Jaquet zitiert Josquin mehrfach und ist gleich aufgebaut wie dessen Stück. Jaquet schrieb eine weitere Messe, Missa Ferdinandus dux Calabriae, die ebenfalls auf einem Soggetto cavato aufbaut. Auch Lupus schrieb eine weitere Messe mit einem Soggetto cavato, Kaiser Karl V. gewidmet, Missa Carolus Imperator Romanorum Quintus. Nur wenige andere Komponisten, die nicht ihre eigene „Hercules-Messe“ schrieben, verwendeten die Idee des Soggetto cavato. Vaet schrieb ein Werk über Stat felix domus Austriae und widmete es Kaiser Ferdinand von Österreich. Adrian Willaert benutzte ein Soggetto cavato in zwei Motetten für Herzog Francesco II. Sforza von Mailand. Eine von Willaerts Messen ohne Titel ist möglicherweise ebenfalls auf einem Soggetto cavato aufgebaut. Mit der strikten Cantus-firmus-Komposition geriet auch die Soggetto-cavato-Technik außer Gebrauch. Ein ähnliches Verfahren setzten Komponisten ab dem Barockzeitalter ein, indem sie Eigennamen in Tonbuchstaben „übersetzten“ und aus diesen musikalische Motive bildeten; das bekannteste Beispiel ist B-A-C-H.
rdf:langString
Soggetto cavato estas muzikteknika novaĵo de Josquin Desprez, poste nomita de la teoriisto Zarlino en sia Le institutioni harmoniche el 1558 soggetto cavato dalle parole aŭ laŭlitere: 'temo tranĉita el la silaboj'. La tekniko baziĝas sur la solfeĝa silaboserio, kies uzadon , monaĥo el la 11-a jarcento, prezentis por instrui al kantistoj kanti ekde la folio. La ut, re, mi, fa, sol kaj la estis uzataj por helpi la kantistoj, parkerigi la strukturon de plen- kaj duontonoj. Tiu ĉi tekniko, la solfeĝo, post malgrandaj ŝanĝetoj estas plu uzata; nur do anstataŭis ut, kaj ti kelkfoje estas uzata post la. El la serio de solfeĝovokaloj Josquin Desprez tranĉis siajn muziknotojn: utiligante la vokalon el ĉiu solfeĝosilabo, Josquin konektis la tonalton de la solfeĝosilabo kun la vokaloj de la teksto, kiun li volis muzikigi. En la kazo de la Missa 'Hercules dux Ferrariae' la teksto, kiun Josquin provis muzikigi, estis Hercules Dux Ferrariae: ĉiu vokalo el tiuj tri vortoj estis ligitaj al la kongrua solfeĝosilabo kaj tiu ĉi difinis la tonalton. Tiamaniere la temo estas ‚tranĉita‘ el la vokaloj: Post kiam la soggetto cavato estas formita el la teksto, la komponisto povas utiligi la kiel kanto firma en sia muzikaĵo. La Missa 'Hercules dux Ferrariae' ne nur estas de graveco, ĉar ĝi estas la plej fama modelo por sogetto cavato, sed ankaŭ ĉar ĝi estas la plej frua. Josquin uzis tiun ĉi teknikon ne nur unufoje; li verkis pluajn soggetto cavato-jn. Ekz. li komponis profanan verkon, kiu uzas la frazon Vive le roy (ut, mi, ut, re, re, sol, mi – je kio la silabo ut estas uzata por la litero v). Lia Missa La sol fa re mi estas soggetto cavato, je kiu estas ligita anekdoto. La mecenato de Josquin, kardinalo Ascanio Sforza, dumtempe en financaj malfacilaĵoj, onidire forrifuzus la klopodon de la komponisto pri pagado per la trankviliga "Lascia fare a me" (lasu tion preteri min); post kiam la amiko de Josquin, la renesancopoeto Serafino d’Aquila, transformis la eldiron en ĝian muzikan kaj prilaboris ĝin en soneto direktita al la komponisto. Unu el la trakomponitaj kanzonoj de Josquin, Mi lares vous havas la unuajn tri silabojn mi, la, re en kvar el la kvin voĉoj. En sia moteto Illibata Dei virgo Josquin uzas sian propran nomon kiel akrostikon en teksto pri la virgo Maria, sed la soggetto la mi la estas prenita el la nomo Maria. La tekniko de la soggetto cavato estis ankaŭ uzata de aliaj komponistoj kaj kun similaj celoj. Fakte estis dediĉitaj al duko Ercole la 2-a de Ferrara kvin de tiaj mesoj: du de Cypriano de Rore kaj de , unu de Majstro Jan kaj unu de . Ĉiuj elfosas siajn inspiradon el la meso de Josquin. En la lasta, tiu ĉi de Jacquet, la prunteprenado tiom ampleksas, ke Josquin mem kelfoje estas citita kaj la sama struktura skemo estas sekvata kiel ĉe Josquin. Se Jacquet prunteprenis por sia propra Herculesmeso multan de Josquin, li verkis ankaŭ alian meson, kiu baziĝas sur sogetto cavato, la Missa 'Ferdinandus dux Calabriae'. Kiel ajn, la influo de Josquin sur Jacquet ŝajnas esti forta, ĉar ankaŭ tiu ĉi meso montras similaĵojn kun tiu ĉi de Josquin. Ankaŭ Lupus verŝajne starus sub la influo de la Joskena uzo de la soggetto cavato. Krom sian Herculesmeson Lupus ankaŭ komponis alian sogetto cavato, dediĉita al la imperiestro Karlo la 5-a, la Missa 'Carolus Imperator Romanorum Quintus'. Limigita nombro de komponistoj, kiuj aplikis la soggetto cavato, tion ne faris per Herculesmeso. La komponisto skribis verkon dediĉita al imperiestro , kiu baziĝas sur la soggetto 'Stat felix domus Austriae' . Adriaan Willaert uzis soggetto cavato en du motetoj por Francesco la 2-a Sforza de Milano. Unu el la sentitolaj mesoj de Willaert eble baziĝus sur sogetto cavato. Kvankam la tekniko de la soggetto cavato estas interesa, ĝi ne ofertis al la komponistoj senfinajn eblecojn. Limigo de la kompontekniko kuŝis en la elekto de la tonaltoj por ĉiu silabo. Ĉiu silabo ebligis nur unu tonalton, escepte de la vokalo a, kiu estas utiligebla kaj por fa kaj por la. Kiel ĉisupre raportite, la tekstelekto de Josquin prefere taŭgas por cantus firmus. Postaj komponistoj spertis konsiderindajn problemojn ĉe la aplikado de la soggetto cavato. Krome la muziko tiam estis daŭre ŝanĝiĝema. Komponistoj, kiuj utiligis la soggetto cavato, vivis en epoko, en kiu la kanto pli kaj pli malofte estis la bazo de la muziko kaj en kiu la cantus firmus estis deigata. Ĉar la soggetto cavato ĉiam estis uzata kiel cantus firmus, ne estas mirige ke, kiam la cantus firmus iom post iom iĝis ekstermoda, ankaŭ la soggetto cavato eksteruziĝis.
rdf:langString
Le Soggetto cavato est un procédé de composition musicale utilisé par Josquin des Prez. Il doit son nom au musicologue Zarlino ; ce dernier parla pour la première fois de soggetto cavato dalle vocali di queste parole dans un traité intitulé Le institutioni harmoniche, paru en 1558. Une traduction littérale de l'expression pourrait être « thème extrait des voyelles des mots ».
rdf:langString
Soggetto cavato ([sodˈdʒɛtto kaˈvaːto]) is an innovative technique of Renaissance composer Josquin des Prez that was later named by the theorist Zarlino in 1558 in his as soggetto cavato dalle vocali di queste parole, or literally, a subject 'carved out of the vowels from these words.' It is an early example of a musical cryptogram. This technique relies on the use of syllables from solmization. Guido of Arezzo, an eleventh-century monk, proposed a set of syllables for teaching singers how to sight sing. The syllables, ut, re, mi, fa, sol, la, were used to help the singers remember the pattern of whole tones and semitones. This technique, called solmization, is still used today with some minor changes, namely 'do' is used instead of 'ut,' and 'si' or 'ti' are used above 'la.' For implementation, Josquin used these solmization vowels to carve out his musical notes. Using the vowel of each solmization syllable, Josquin coupled the musical pitch of the solmization syllable with the vowel of text he wanted to represent. In the case of the Missa Hercules dux Ferrariae, the text Josquin was trying to represent was Hercules Dux Ferrariae. Therefore, each vowel of those three words is coupled with the appropriate solmization syllable. The solmization syllables then determine the pitch to be used. Thus the subject is carved out of the vowels. Hercules Dux Ferrariae Her - re cu - ut les - re Dux - ut Fer - re ra - fa ri - mi ae - re re ut re ut re fa mi re Once the soggetto cavato had been extracted from the text, the composer then used the pitches as a cantus firmus for the work. The Missa Hercules dux Ferrariae is significant in that it is not only the most famous example of a soggetto cavato, but also the first. However, it is not the only time Josquin employed this technique. Josquin wrote other sogetti cavati. He composed a secular piece using the phrase Vive le roi (ut, mi, ut, re, re, sol, mi – syllable ut used for letter v). Josquin's Missa La sol fa re mi is a soggetto cavato with an associated story. It seems that his patron, Cardinal Ascanio Sforza, temporarily financially strapped, put off the composer's requests for payment with a reassuring "Lascia fare a me" (Leave it to me), whereupon Josquin's friend, the Renaissance poet Serafino d’Aquila, translated the remark into its musical equivalent and incorporated it into a sonnet addressed to the composer. One of Josquin's through-composed chansons, "Mi lares vous" has the first three syllables mi, la, re in four of the five voices. And finally, his motet Illibata Dei virgo uses Josquin own name as an acrostic in a poem concerning the Virgin Mary. The soggetto la mi la is derived from the name Maria. The soggetto cavato technique was used by other composers as well and for similar reasons. In fact, Duke Ercole II of Ferrara had five such masses dedicated to him: two by Cipriano de Rore, one by Lupus, one by Maitre Jan and one by Jacquet of Mantua. All five pieces without exception get their inspiration from Josquin's mass. The last one mentioned by Jacquet goes so far as even to quote Josquin several times and use the same sectional structure that Josquin used. However, even though Jacquet borrowed heavily from Josquin for his own version of the Hercules Mass, Jacquet did write another mass based on a sogetto cavato, Missa Ferdinandus dux Calabriae. But it seems Josquin's influence on Jacquet was strong, for this mass, too, shows many similarities to Josquin. Lupus also seemed influenced by Josquin's soggetto cavato idea. In addition to his Hercules Mass, he wrote another soggetto cavato dedicated to Emperor Charles V entitled Missa Carolus Imperator Romanorum Quintus. Several composers used the technique without using the Hercules Dux cantus firmus. The composer Jacobus Vaet wrote a work dedicated to the Emperor Ferdinand of Austria based upon the soggetto 'Stat felix domus Austriae'. Adrian Willaert also used a soggetto cavato in two motets for Duke Francesco II Sforza of Milan. One of Willaert's untitled masses may also be based on a soggetto cavato. Costanzo Festa's variations on La Spagna include a movement incorporating the names "Ferdinando" and "Isabella." Although the soggetto cavato technique is interesting, it had limited use for composers. One of its limitations is the choice of pitches for each vowel. Each vowel only has one possible pitch choice with the exception of the a vowel, which could be fa or la. As mentioned previously Josquin's choice of text lends itself to a solid choice for a cantus firmus. Subsequent composers had considerable difficulty in making some of their soggetti cavati work. On top of this difficulty was the changing nature of music at the time. The composers using the soggetto cavato technique were living in an era when music was becoming liberated from chant and the cantus firmus. Because the soggetto cavato was always used as a cantus firmus, it is not surprising that as the strict cantus firmus treatment fell into disuse, so did the soggetto cavato technique.
rdf:langString
Il soggetto cavato è una innovativa tecnica adottata dal compositore rinascimentale Josquin des Prez che in seguito venne denominata, dal compositore e teorico musicale Gioseffo Zarlino nel 1558 nel suo , come soggetto cavato dalle vocali di queste parole. Costituisce un primo esempio di crittogramma musicale. Questa tecnica si basa sull'uso di una sillaba da solmisazione. Guido d'Arezzo, un monaco dell'XI secolo, propose un insieme di sillabe per insegnare ai cantanti come cantare a vista. Le sillabe, ut, re, mi, fa, sol, la, sono state utilizzate per aiutare i cantanti a ricordare l'insieme di toni e semitoni. Questa tecnica, chiamata solmisazione, è ancora oggi utilizzata, con alcune modifiche minori, vale a dire do viene utilizzato al posto di ut e ti è utilizzato sopra la. Per l'attuazione, Josquin usò questa solmisazione delle vocali per scrivere i suoi appunti musicali. Utilizzando la vocale di ogni sillaba, Josquin accoppiò l'altezza della nota alla vocale della sillaba del testo che voleva rappresentare. Nel caso della , il testo che Josquin stava cercando di rappresentare era Hercules Dux Ferrariae. Pertanto, ogni vocale di queste tre parole è accoppiata con la sillaba di solmisazione appropriata. La solmisazione delle sillabe determina quindi l'altezza da utilizzare. Così il soggetto è tratto delle vocali. Hercules Dux Ferrariae Her - re cu - ut les - re Dux - ut Fer - re ra - fa ri - mi ae - re re ut re ut re fa mi re Una volta che il soggetto cavato era stato estratto dal testo, il compositore quindi utilizzava i toni come cantus firmus per la composizione. La è significativa in quanto non è solo l'esempio più famoso di un soggetto cavato, ma anche il primo. Tuttavia, non è l'unica volta che Josquin impiegò questa tecnica. Josquin scrisse altre composizioni utilizzando questa tecnica. Ha composto un brano profano usando la frase Vive le roi (UT, mi, ut, re, re, sol, MI (UT sillaba usata per la lettera v). La sua è un soggetto cavato con una storia associata. Sembra che il protettore di Josquin, il cardinale Ascanio Sforza, temporaneamente finanziariamente in difficoltà, rimandasse le richieste del compositore per il pagamento con un rassicurante "Lascia fare a me". Allora un amico di Josquin, il poeta rinascimentale , tradusse l'osservazione nel suo equivalente musicale e l'inserì in un sonetto indirizzato al compositore. Una delle chanson composte da Josquin, "Mi Lares vous" ha le prime tre sillabe mi, la, re in quattro delle cinque voci. E, infine, il suo mottetto Illibata Dei virgo utilizza lo stesso nome di Josquin come un acrostico in un poema riguardante la Vergine Maria. Il soggetto la mi la è derivato dal nome di Maria. La tecnica del soggetto cavato è stata utilizzata da altri compositori per ragioni analoghe. In realtà, il duca Ercole II di Ferrara aveva cinque di tali messe a lui dedicate: due di Cipriano de Rore, una di Lupus, una di Maitre Jan e una di Jacquet da Mantova. Tutti e cinque i pezzi, senza eccezioni, presero ispirazione dalla messa di Josquin. L'ultimo citato da Jacquet si spinge persino a citare anche parecchie volte Josquin e ad utilizzare la stessa struttura compositiva utilizzata da Josquin. Tuttavia, anche se Jacquet prese pesantemente in prestito da Josquin per la sua versione della Messa Ercole, lo stesso Jacquet compose un'altra messa basata su un soggetto cavato, Missa Ferdinandus dux Calabriae. Ma sembra che l'influenza di Josquin su Jacquet sia stata molto forte, anche per questa messa, che mostra molte analogie con la musica di Josquin. Lupus sembra sia stato anch'esso influenzato da un soggetto cavato di Josquin. Oltre alla sua Messa Ercole, compose un altro soggetto cavato, dedicato all'imperatore Carlo V, intitolato Missa Carolus Imperator Romanorum Quintus. Diversi compositori hanno usato la tecnica senza usare il cantus firmus Hercules Dux. Il compositore Jacobus Vaet ha scritto un'opera dedicata all'imperatore Ferdinando d'Austria basandosi sul soggetto Stat felix domus Austriae. Adrian Willaert usò anch'egli un soggetto cavato in due mottetti per il duca Francesco II Sforza di Milano. Una delle messe senza titolo di Willaert potrebbe anche essere basata su un soggetto cavato. Le variazioni su La Spagna, di Costanzo Festa, includono un movimento che incorpora i nomi "Ferdinando" e "Isabella". Sebbene la tecnica del soggetto cavato sia interessante, venne usata in modo limitato dai compositori. Uno dei suoi limiti è la scelta dell'altezza per ogni vocale. Ogni vocale ha una sola scelta possibile con l'eccezione della vocale a che potrebbe essere la o fa. Come accennato in precedenza la scelta di Josquin è solidamente indirizzata verso il cantus firmus. I compositori successivi incontrarono notevoli difficoltà a fare alcuni dei loro soggetti cavati. In cima a questa difficoltà vi fu il cambiamento dei gusti musicali. I compositori utilizzanti la tecnica del soggetto cavato vivevano in un'epoca in cui la musica andava sempre più liberandosi dal canto e dal cantus firmus. Poiché il soggetto cavato è sempre stato usato come cantus firmus, non è sorprendente che il trattamento rigoroso del cantus firmus cadde in disuso, così come era successo con quella del soggetto cavato.
rdf:langString
Soggetto cavato is een muziektechnische nieuwigheid van Josquin Desprez, achteraf door de theoreticus Gioseffo Zarlino in zijn Le institutioni harmoniche uit 1558 soggetto cavato dalle vocali di queste parole genoemd (letterlijk: onderwerp gesneden uit de klinkers van deze woorden). De techniek is gefundeerd op de reeks solfègelettergrepen waarvan Guido van Arezzo, een elfde-eeuwse monnik, het gebruik had voorgesteld om zangers van het blad te leren zingen. De lettergrepen ut, re, mi, fa, sol en la werden benut om de zangers het patroon van hele en halve tonen te helpen onthouden. Deze techniek, de solfège, is op enkele kleinere ingrepen na vandaag nog steeds in gebruik; enkel kwam do in de plaats van ut en ti wordt soms gebruikt na la. Uit de reeks solfègeklinkers 'sneed' Josquin Desprez zijn muzieknoten: gebruik makend van de klinker uit elke solfègelettergreep, koppelde Josquin de toonhoogte van de solfègelettergreep aan de klinkers van de tekst die hij wilde uitbeelden. In het geval van de Missa 'Hercules dux Ferrariae' was de tekst die Josquin probeerde uit te beelden Hercules Dux Ferrarae: elke klinker van deze drie woorden werd gekoppeld aan de overeenstemmende solfègelettergreep en die bepaalde de toonhoogte. Op die manier werd het onderwerp uit de klinkers 'gesneden': Zodra het soggetto cavato uit de tekst is gevormd, kan de componist de toonhoogte als cantus firmus in zijn muziekstuk gebruiken. De Missa 'Hercules dux Ferrariae' is niet alleen van betekenis omdat het het beroemdste voorbeeld van een sogetto cavato is, maar ook omdat het het vroegste is. Josquin heeft de techniek niet eenmalig gebruikt; hij schreef nog andere soggetto cavato’s. Zo componeerde hij een wereldlijk werk dat gebruikmaakt van de zin Vive le roy (ut, mi, ut, re, re, sol, mi – waarbij de lettergreep ut gebruikt is voor de letter v). Zijn Missa La sol fa re mi is een soggetto cavato waaraan een anekdote is verbonden. Josquins beschermheer, kardinaal Ascanio Sforza, tijdelijk financieel slecht bij kas, zou het verzoek van de componist tot betaling weggewimpeld hebben met een geruststellend "Lascia fare a me" (laat het aan mij over); waarop Josquins vriend, de Renaissancedichter Serafino d’Aquila, de uitspraak vertaalde naar zijn muzikale equivalent en ze in een aan de componist gericht sonnet verwerkte. Een van Josquins doorgecomponeerde chansons, Mi lares vous heeft de eerste drie lettergrepen mi, la, re in vier van de vijf stemmen. In zijn motet Illibata Dei virgo gebruikt Josquin zijn eigen naam als een acrostichon in een tekst over de Maagd Maria, maar het soggetto la mi la is gehaald uit de naam Maria. De techniek van het soggetto cavato werd ook door andere componisten gebruikt en met soortgelijke bedoelingen. In feite werden hertog Ercole II van Ferrara vijf zulke missen opgedragen: twee van Cypriano de Rore, een van Lupus Hellinck, een van Maitre Jan en een van . Alle putten ze hun inspiratie uit Josquins mis. In de laatste, die van Jacquet, gaat de ontlening zo ver dat Josquin zelfs een aantal keren wordt aangehaald en dat dezelfde structurele opdeling is gevolgd als bij Josquin. Ontleende Jacquet in zijn eigen Herculesmis veel aan Josquin, hij schreef ook een andere mis waaraan een sogetto cavato ten grondslag lag, de Missa 'Ferdinandus dux Calabriae'. Josquins invloed op Jacquet lijkt hoe dan ook sterk te zijn, want ook deze mis vertoont overeenkomsten met die van Josquin. Ook Lupus lijkt onder invloed van Josquins gebruik van het soggetto cavato te hebben gestaan Behalve zijn Herculesmiis, componeerde Lupus ook een ander sogetto cavato, opgedragen aan keizer Karel V van het Heilige Roomse Rijk, de Missa 'Carolus Imperator Romanorum Quintus'. Een beperkt aantal componisten die het soggetto cavato toepasten, deden dat niet met een Herculesmis. De componist Jacobus Vaet schreef een aan keizer Ferdinand I opgedragen werk, waaraan het soggetto 'Stat felix domus Austriae' ten grondslag lag. Adriaan Willaert gebruikte een soggetto cavato in twee motetten voor hertog Francesco II Sforza van Milaan. Een van Willaerts titelloze missen kan ook op een sogetto cavato zijn gebaseerd. Ofschoon de techniek van het soggetto cavato interessant is, had het voor de componisten geen eindeloze mogelijkheden. Een beperking van de componeertechniek lag in de keuze van de toonhoogtes voor elke lettergreep. Elke lettergreep maakt slechts één toonhoogte mogelijk, met uitzondering van de klinker a, die zowel voor fa of la kan worden gebruikt. Zoals hierboven aangegeven, leende Josquins tekstkeuze zich tot stevige voorkeur voor een cantus firmus. Latere componisten ondervonden aanzienlijke moeilijkheden bij het aanwenden van het soggetto cavato. Bovendien was de muziek toen voortdurend in beweging. Componisten die van het soggetto cavato gebruikmaakten, leefden in een tijd waarin de zang steeds minder ten grondslag lag aan de muziek en waarin het cantus firmus werd losgelaten. Omdat het soggetto cavato altijd als cantus firmus was gebruikt, is het niet verwonderlijk dat, aangezien een aantal strenge toepassingen van het cantus firmus in onbruik geraakten, ook het soggetto cavato in de klappen deelde.
xsd:nonNegativeInteger
5803