Sentence clause structure

rdf:langString Zdanie współrzędnie złożone

rdf:langString W zdaniu złożonym współrzędnie zdania składowe (zdania współrzędne) nie określają się wzajemnie. Jedno zdanie składowe nie wynika z treści drugiego i każde z nich może istnieć osobno (np. Jem obiad i czytam gazetę. – Jem obiad. Czytam gazetę.). Wyjątkiem jest zdanie złożone współrzędne wynikowe, wtedy jedna czynność wynika z drugiej (np. Gosia jest systematyczna, więc nie ma problemów z nauką.). Rodzaje zdań złożonych współrzędnie można najłatwiej określić po spójnikach, jakie łączą zdania składowe: * Łączne – czynności współistnieją ze sobą, tzn. występują w jednakowym czasie i przestrzeni (np. Zuzia jest zdolna i uczy się dobrze.).spójniki: „i”, „a”, „oraz”, „ani”, „ni”, „jak”, „też”, „jakże”, „także”, „tudzież” lub bezspójnikowo (przecinek).wykres: __1__....__2__ * Rozłączne – zdania składowe wykluczają się wzajemnie (np. Odwiedzę kolegów albo pójdę na spacer.).spójniki: „albo”, „czy”, „lub”, „bądź”wykres: __1__<....>__2__ * Wynikowe – jedna czynność wynika z drugiej (np. Andrzej jest pilny, więc w szkole ma dobre oceny.).spójniki: „więc”, „zatem”, „toteż”, „dlatego”,wykres: __1__>....>__2__ * Przeciwstawne – czynności przeciwstawiają się sobie (np. Turyści byli już zmęczeni, ale nie chcieli robić postoju.).spójniki: „ale”, „lecz”, „a”, „jednak”, „zaś”, „natomiast”,wykres: __1__>....<__2__ * Synonimiczne – czynności wynikają jedna z drugiej (np. Ciągle dzwonią, czyli chcą to szybko załatwić.).spójniki: „czyli”, „to jest”, „to znaczy”wykres: __1__..=..__2__