Saltpeter (disambiguation)

rdf:langString Saletry

rdf:langString Saletry (z łac. sal petri – sól skalna) – nazwa szeregu azotanów o znaczeniu gospodarczym. Stosowane m.in. jako azotowe nawozy mineralne (tzw. nawozy saletrzane), środki konserwujące, składniki do produkcji materiałów wybuchowych i wyrobów pirotechnicznych. Saletry są silnymi utleniaczami. Niektóre saletry (chilijska, indyjska, norweska) występują naturalnie jako minerały. W zależności od kationu i miejsca występowania wyróżnia się następujące saletry: * Saletra amonowa – azotan amonu, NH4NO3: nawóz saletrzano-amonowy i składnik nawozów złożonych (np. saletrzaku), materiał wybuchowy i składnik materiałów wybuchowych, utleniacz. * Saletra potasowa (saletra indyjska lub strzelnicza, znana też jako „śnieg chiński”) – azotan potasu, KNO3: nawóz azotowy, składnik nawozów złożonych (np. nawozów NPK), składnik czarnego prochu, środek konserwujący, surowiec chemiczny. Naturalnie występuje jako minerał nitrokalit. * Saletra sodowa (saletra chilijska) – azotan sodu, NaNO3: składnik nawozów mineralnych, materiałów wybuchowych i pirotechnicznych, utleniacz, środek konserwujący, dawniej do produkcji kwasu azotowego. Naturalnie występuje jako minerał nitratyn w złożach typu caliche. Naturalna saletra chilijska zawiera domieszki jodanu sodu (NaIO3) i nadchloranu sodu (NaClO4). W połowie lat 50. XX w. złoża saletry chilijskiej w Chile oceniane były na 300 mln ton. Nazwy „saletra chilijska” i „saletra sodowa” mogą wskazywać na odpowiednio saletrę naturalną i syntetyczną. * Saletra wapniowa (saletra norweska) – azotan wapnia, Ca(NO3)2: nawóz mineralny lub składnik nawozów złożonych, np. saletrzaku. Występuje naturalnie w niewielkich ilościach jako minerał nitrokalcyt. Nazwą saletra norweska określany jest produkt syntetyczny. * Saletra amonowo-wapniowa – nawóz mineralny podobny do saletrzaku.