Patriarch Hermogenes of Moscow

rdf:langString Hermogen (patriarcha Moskwy)

rdf:langString Hermogen, cs. Swiaszczennomuczenik Jermogien, patriarch Moskowskij i wsieja Rusi czudotworiec (ur. ok. 1530 w Kazaniu w Chanacie Kazańskim, zm. 17 lutego 1612 w Moskwie) – drugi (de facto trzeci) patriarcha moskiewski i całej Rusi, cudotwórca, męczennik i święty prawosławny. Dokładna data i miejsce urodzenia hierarchy pozostają nieustalone. Przed 1579 przyjął święcenia kapłańskie i służył w Kazaniu. W 1579 brał udział w zainicjowaniu kultu Kazańskiej Ikony Matki Bożej. W 1587 złożył wieczyste śluby mnisze, po czym został wyświęcony na biskupa kazańskiego i astrachańskiego, a następnie podniesiony do godności metropolity. W eparchii kazańskiej prowadził działalność misyjną wśród Tatarów i innych ludów niesłowiańskich, nawracając na prawosławie wyznawców islamu we współpracy z miejscową świecką administracją. Urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi objął w 1606, po usunięciu z niego Ignacego, współpracującego z Dymitrem Samozwańcem I. Objęcie przezeń najwyższej godności w hierarchii Cerkwi rosyjskiej było możliwe dzięki poparciu cara Wasyla Szujskiego. Do obalenia Szujskiego w 1610 Hermogen wspierał swoim autorytetem jego władzę, m.in. potępiając powstanie Bołotnikowa i działalność Dymitra Samozwańca II. Po upadku Szujskiego patriarcha wzywał do wyboru nowego cara spośród Rosjan, zgadzając się na objęcie tronu przez polskiego królewicza Władysława Wazę jedynie po przyjęciu przezeń powtórnego chrztu prawosławnego. Po śmierci drugiego Samozwańca, gdy Hermogen zorientował się, że scenariusz taki jest nierealny, a na nowego cara chciałby koronować się król polski Zygmunt III Waza, wezwał Rosjan do zbrojnego oporu przeciwko polskiej interwencji w Rosji. W gramotach kierowanych do poszczególnych miast rosyjskich przedstawiał walkę z Polakami jako jedyną drogę ratunku dla Rosji oraz świętą wojnę prawdziwej wiary – prawosławia – z herezją katolicyzmu. Po zebraniu się pod Moskwą pierwszego pospolitego ruszenia przeciwko Polakom i wybuchu rozruchów w stolicy w końcu marca 1611 Hermogen odmówił potępienia powstańców, za co został w kwietniu tego samego roku uwięziony w Monasterze Czudowskim. Mimo nacisków polskiej załogi Kremla i popierających ją bojarów nie wycofał się ze swoich wezwań do walki o wyzwolenie Rosji. W sierpniu 1611 przesłał z więzienia ostatnią utrzymaną w tym duchu gramotę, kierowaną do metropolity kazańskiego Efrema i mieszkańców Niżnego Nowogrodu. Zmarł w lutym roku następnego, najprawdopodobniej zamorzony głodem. Nieformalny kult Hermogena pojawił się natychmiast po jego śmierci. W 1913 Rosyjski Kościół Prawosławny oficjalnie uznał go za świętego kapłana-męczennika (swiaszczennomuczenik). Relikwie patriarchy są przechowywane w soborze Zaśnięcia Matki Bożej na Kremlu moskiewskim.