Pangrati

rdf:langString Παγκράτι

rdf:langString Το Παγκράτι είναι συνοικία του ανατολικού τμήματος του Δήμου Αθηναίων που εκτείνεται ανατολικά της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας σε μικρή απόσταση από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Ανήκει διοικητικά στο 2ο Δημοτικό διαμέρισμα (με ένα μικρό του τμήμα να ανήκει στο 1ο), γειτνιάζοντας με το Κολωνάκι, τα Ιλίσια, την Καισαριανή, το Βύρωνα, τον Υμηττό και τον Νέο Κόσμο (και ακόμα, αν τις θεωρήσουμε ξεχωριστές από το Παγκράτι συνοικίες, τον Άγιο Αρτέμιο, τη Γούβα και το Μετς). Ο πυρήνας της συνοικίας αναπτύχθηκε στα ανατολικά και νοτιοανατολικά του ποταμού Ιλισού (σημερινή Λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου) που στα τέλη του 19ου αι. ήταν το σύνορο της πόλης, στην περιοχή από το Καλλιμάρμαρο ως το λόφο του Προφήτη Ηλία. Όπως σημείωνε ο Κώστας Μπίρης, πριν αναπτυχθεί η συνοικία, η περιοχή ονομαζόταν (το) Παγκράτι ή (η) Παγκράτη. Ανάμεσα στην τότε Αθήνα και το Παγκράτι μεσολαβούσαν «το Ζάππειο, ο Βασιλικός - Εθνικός Κήπος και τα στρατόπεδα κατά μήκος του Ιλισσού». Όπως ανέφερε η εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη του Μεσοπολέμου, το Παγκράτι ήταν «συνοικία των Αθηνών, εκτός της περιοχής του σχεδίου πόλεως, επί των πέρα του Βατραχονησίου προς τον Υμηττόν λόφον». Το Παγκράτι ταυτίζεται με το δήμο Άγρα της αρχαιότητας. Το Παγκράτι εκτείνεται ανατολικά της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, ενώ εκτείνεται βόρεια ως το ξενοδοχείο Χίλτον και την Εθνική Πινακοθήκη, ανατολικά ως την οδό Νικηφορίδη και την πλατεία Δεληολάνη και νότια ως το Πρώτο Νεκροταφείο. Η περιοχή του Παγκρατίου δεν αναπτύχθηκε «οργανικά» ή αυθόρμητα ως επέκταση της πόλης, αλλά σχεδιάστηκε εξαρχής ως χώρος ανάπτυξης οικιστικής δραστηριότητας, καθόσον στις 8 Ιανουαρίου 1886 συντάχθηκε το πρώτο ρυμοτομικό του σχέδιο, με τίτλο «Διάγραμμα ρυμοτομίας της συνοικία Βαθρακονησίου». Με την επέκταση του σχεδίου πόλης κατά το Μεσοπόλεμο, τα όρια της συνοικίας περιορίστηκαν προς στα ανατολικά χάριν των όμορων Δήμων, ενώ επεκτάθηκαν προς βορρά πέραν του Ιλισσού (Λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου) φτάνοντας μέχρι τη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας. Το Παγκράτι έχει πληθυσμό 35.173 κατοίκων με βάση την απογραφή του 2011. Κύριο αξιοθέατο της περιοχής του Παγκρατίου είναι το Παναθηναϊκό Στάδιο. Στην ευρύτερη περιοχή της συνοικίας βρίσκονται η Εθνική Πινακοθήκη, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Γουλανδρή, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και το Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών, ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκονται το Ωδείο Αθηνών, το Βυζαντινό Μουσείο, η Λέσχη Αξιωματικών και το Πολεμικό Μουσείο. Η ρυμοτομία του Παγκρατίου περιλαμβάνει πλήθος πλατειών όπως οι πλατείες Σταδίου, Αγίου Σπυρίδωνος, Πλαστήρα, Βαρνάβα, Προφήτη Ηλία, Παγκρατίου, Μεσολογγίου, Παλαιού τέρματος (Σιντριβάνι), Προσκόπων, Κάραβελ (Αντήνορος), Βρυσάκι, Σκουζέ και Παύλου Μελά και χώρων πρασίνου όπως το Άλσος Παγκρατίου, τα πάρκα Ναϊάδων και Νηρηίδων, το Πάρκο Ριζάρη και οι λόφοι Άγρας και Αρδηττού. Το Παγκράτι βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον Εθνικό Κήπο, τον κήπο του Ζαππείου και το Άλσος Συγγρού (Άλσος Κουπονίων), ενώ πολλοί δρόμοι του είναι πεζοδρομημένοι. Στο Παγκράτι έχει την έδρα του ο Α.Ο. Παγκρατίου, η ομάδα μπάσκετ του οποίου έχει ως έδρα της το Κλειστό Γυμναστήριο Μετς.