Operation Colossus

rdf:langString Operacja Colossus

rdf:langString Operacja Colossus – kryptonim pierwszej operacji powietrznodesantowej przeprowadzonej przez wojska brytyjskie podczas II wojny światowej, która miała miejsce 10 lutego 1941 roku w Calitri we Włoszech. Brytyjskie wojska powietrznodesantowe powstały w czerwcu 1940 roku na rozkaz premiera Winstona Churchilla w odpowiedzi na udane operacje powietrznodesantowe przeprowadzone przez niemieckich spadochroniarzy podczas kampanii francuskiej. Szkolenia rozpoczęły się natychmiast, ale brak odpowiedniego sprzętu i zaplecza logistycznego, a także trudności biurokratyczne sprawiły, że tylko niewielka liczba ochotników mogła zostać od razu przeszkolona w oddziałach spadochronowych. Pierwszą sformowaną jednostką powietrznodesantową była tak naprawdę przeformowana jednostka komandosów, , przemianowana na No. 11 Special Air Service Battalion, która liczyła około 350 żołnierzy do września 1940 roku. Batalion zakończył szkolenie w grudniu 1940 roku, a w lutym 1941 roku 38 członków batalionu, nazwanych X Troop, zostało wybranych do przeprowadzenia operacji powietrznodesantowej, której celem było sprawdzenie zdolności operacyjnej wojsk powietrznodesantowych, a także możliwości Royal Air Force do ich przetransportowania na pole bitwy. Celem wybranym do operacji był akwedukt słodkowodny w pobliżu Calitri w południowych Włoszech, który zaopatrywał w wodę dużą część włoskiej populacji, a także kilka portów używanych przez wojska włoskie; oczekiwano również, że jego zniszczenie utrudni działania Włochów w Afryce Północnej i Albanii. Oddziały powietrznodesantowe zostały dostarczone do celu przez przerobione średnie bombowce Armstrong Whitworth Whitley 10 lutego, lecz awarie maszyn i błędy nawigacyjne spowodowały, że znaczna część materiałów wybuchowych oraz zespół saperów wylądował w niewłaściwym miejscu. Pomimo tego niepowodzenia pozostali członkowie oddziału zniszczyli akwedukt i wycofali się z obszaru misji. Wszyscy zostali jednak schwytani przez Włochów niedługo po akcji; włoskiego tłumacza torturowano i stracono, a jednemu spadochroniarzowi udało się uciec z niewoli, reszta pozostała jeńcami wojennymi. Akwedukt został naprawiony, zanim skończyły się lokalne zapasy wody, dzięki czemu miejscowa ludność i porty nie zostały pozbawione wody, a co za tym idzie, akcja nie wpłynęła na włoskie wysiłki wojenne. Jednakże taktyczne powodzenie operacji Colossus przyczyniło się do wzrostu morale żołnierzy raczkujących brytyjskich sił powietrznodesantowych, a wnioski wyciągnięte z przebiegu misji pomogły w lepszym przeprowadzeniu kolejnych, alianckich operacji powietrznodesantowych.