North Halmahera languages

rdf:langString Języki północnohalmaherskie

rdf:langString Języki północnohalmaherskie – rodzina języków używanych w północnej części Moluków w Indonezji (prowincja Moluki Północne). Zasięg ich występowania obejmuje północną część wyspy Halmahera oraz okoliczne mniejsze wyspy: Ternate, Tidore, Makian (zachodni fragment) i Morotai. Rozprzestrzeniły się też na wyspy Bacan i Obi. Są geograficznie otoczone przez niespokrewnione języki austronezyjskie. Według danych szacunkowych z początku XXI wieku posługuje się nimi 350 tys. osób. Ich pochodzenie jest niejasne. Są zupełnie odrębne od większości języków kraju. Tworzą jedną z peryferyjnych rodzin tzw. języków papuaskich w Indonezji, obok języków timor-alor-pantar z wysp Timor, Alor i Pantar. Przypuszczalnie obie te rodziny stanowią pozostałość po pierwotnych nieaustronezyjskich językach wschodniej Indonezji. Przez długi czas uważano, że nie są spokrewnione z żadnymi innymi językami, ale w XX wieku zdołano je powiązać z pewnymi językami Nowej Gwinei, w ramach fyli zachodniopapuaskiej. O ile nie są pokrewne językom austronezyjskim, to dzielą z nimi elementy struktury i leksyki, co można wytłumaczyć przenikaniem się języków tychże grup już w odległej przeszłości. Encyklopedia Krugoswiet wymienia języki ternate, tobelo i tidore wśród najbardziej znaczących języków papuaskich w Indonezji (pod względem liczby mówiących). G. Holton i M. Klamer (2018) podają, że najwięcej użytkowników spośród języków tej rodziny ma język galela (79 tys.). Współcześnie języki regionu są wypierane przez malajski Moluków Północnych, a ich żywotność jest niepewna, m.in. ze względu na postępującą urbanizację i powszechność mieszanych małżeństw. W lokalnym malajskim zaznaczyły się wpływy tychże języków, zarówno na poziomie gramatyki, jak i leksyki.