Misak Torlakian

rdf:langString Misak Torlakian

rdf:langString Misak Torlakian (ur. w 1890 w wilajecie Trapezunt w Turcji, zm. w 1968 w USA) – ormiański wojskowy, emigracyjny działacz narodowy, oficer Legionu Armeńskiego odpowiedzialny za tajne operacje zwiadowczo-dywersyjne podczas II wojny światowej Ukończył szkołę miejską w Trapezuncie. Zaangażował się wówczas w działalność armeńskich organizacji niepodległościowych. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 wstąpił do armii rosyjskiej. Walczył na Kaukazie w szeregach jednego z pułków złożonych z ormiańskich ochotników. Po rewolucji październikowej 1917 stanął na czele oddziału ormiańskich ochotników, który dotarł do wschodniej Armenii i wziął udział w walkach granicznych z Turkami. Służył w armii Demokratycznej Republiki Armenii. Należał do współzałożycieli tajnej organizacji mszczącej się za ludobójstwo i pogromy Ormian. Jako członek konstantynopolskiej grupy 19 lipca 1921 zamordował b. ministra spraw wewnętrznych Demokratycznej Republiki Azerbejdżanu . Po procesie przed brytyjskim sądem wojennym 20 października 1921 został skazany na wydalenie do Grecji. Na emigracji działał w organizacjach armeńskiej diaspory. Utrzymywał kontakty z jej przywódcami, jak Drastamat Kanajan czy Karekin Nżde. W okresie II wojny światowej podjął kolaborację z Niemcami. Współuczestniczył w formowaniu z Ormian formacji zbrojnych w służbie armii niemieckiej. W 1942 wchodził w skład Sonderkommando "Dromedar" (Abwehrgruppe-114). Po utworzeniu Legionu Armeńskiego odpowiadał za agenturę i tajną działalność dywersyjno-zwiadowczą. Przeciwdziałał tajnym planom tureckim rozprzestrzenienia idei panturkizmu na Kaukazie. Zdobyte przez niego tureckie dokumenty przedstawił Alfredowi Rosenbergowi, co było jednym z powodów niedowierzania Turcji jako sojusznikowi przez przywódców III Rzeszy. Po zakończeniu wojny M. Torlakian przedostał się do amerykańskiej strefy okupacyjnej Niemiec. Początkowo mieszkał w zachodnich Niemczech, a następnie wyjechał do USA, gdzie zmarł w 1968. Był autorem wspomnień z okresu II wojny światowej.