Madeleine Pelletier

rdf:langString Madeleine Pelletier

rdf:langString Madeleine Pelletier (Parijs, 18 maart 1874 – Epinay-sur-Orge, 29 december 1939) was een Franse feminist en (in 1906) de eerste vrouwelijke psychiater in Frankrijk. Daarnaast was zij ook bekend vanwege haar vele politieke activiteiten en haar uitgesproken ideeën; zij behoorde tot de fanatieke feministen binnen de Franse vrouwenbeweging in de 19e eeuw. Op jonge leeftijd onderbrak zij haar studie om zich aan te sluiten bij diverse socialistische en anarchistische groeperingen, waar zij de denkbeelden ontwikkelde waarin zij tot haar dood bleef geloven. Op haar twintigste besloot Pelletier, ondanks haar geldgebrek, om haar studie weer op te pakken. Zij slaagde erin arts te worden. Dit maatschappelijk succes was voor haar echter niet voldoende en zij bleef zich verzetten tegen misstanden in de maatschappij. In 1906 trad zij toe tot de vrijmetselarij, werd zij gekozen tot voorzitter van een feministische organisatie en werd zij lid van de Franse afdeling van de internationale arbeidersbeweging (SFIO). Zowel bij de vrijmetselaars als binnen de SFIO zette Pelletier zich in voor de belangen van vrouwen. Haar standpunten leverden haar binnen haar politieke verwanten en bij de vrijmetselarij veel vijanden op. De pogingen om haar op een zijspoor te zetten deden haar besluiten om toenadering te zoeken tot de anarchistische beweging en te wisselen van loge binnen de vrijmetselarij. In 1917 ondernam zij, enthousiast gemaakt door de Oktoberrevolutie, vol goede moed een reis naar Rusland om daar met eigen ogen te zien hoe haar ideaal werkelijkheid werd. De rampzalige toestand van het land ontgoochelde haar, maar desalniettemin bleef zij geloven in het "communistisch ideaal". Terug in Frankrijk zette zij zich, samen met libertaire groepen, in voor een communistische maatschappij. Naast haar feministische strijd verzette zij zich tegen het opkomend fascisme. Om haar overtuigingen kenbaar te maken, schreef zij talloze artikelen en publiceerde zij romans, toneelstukken en essays. In 1937 werd zij getroffen door een beroerte, waardoor zij halfzijdig verlamd raakte. Haar politieke activiteiten lagen tijdelijk stil, maar eenmaal genezen zette zij haar strijd voort, ondanks haar handicap. In 1939 werd zij beschuldigd van het uitvoeren van een abortus. Haar aanklagers realiseerden zich echter al snel dat het, gezien haar fysieke gesteldheid, onmogelijk was dat zij deze daad op haar geweten had. Wel werd zij gezien als een gevaar voor zichzelf en voor anderen en daarom werd zij opgenomen in een psychiatrische instelling, waar haar fysieke en mentale toestand verslechterde. Op 29 december 1939 stierf zij aan de gevolgen van een tweede beroerte.