Israel Zolli

rdf:langString Eŭgeno Zolli

rdf:langString Eŭgeno Zolli (Brodi de Pollando, la 17-an de septembro 1881 – Romo, 2-a de marto 1956) estis rabeno en Triesto kaj en Romo. Li naskiĝis kiel Israel Anton Zoller de riĉa pola juda familio; sed kiam la fabriko de lia patro estis senkompense konfiskita de la rusa registaro tiam okupanto de parto de la pola teritorio, li decidis elmigri al Aŭstrio kaj poste al Triesto, kie li elektiĝis ĉefrabeno de la juda komunumo en Triesto (1920) kaj samtempe profesoris pri hebreaj lingvo kaj literaturo ĉe la Universitato de Padovo. Menciindas ke por tiel profesori li devis, pro la perforta italigo de nomoj altrudita de la Faŝista Regimo, ŝanĝi sian nomon al Italo Zolli (1933). Kaj, (1940), akceptis la elektiĝon al ĉefrabenado en Romo. Estis dum tiu funkcio kiam Italo Zolli komencis alproksimiĝi kaj, eble, renkonti, Pion la 12an. Sed tiu estis ankaŭ la periodo de la rasaj kaj antisemidaj leĝoj de Faŝismo. La 27an de septembro 1943, do tuj post la itala armistico kun la Aliancanoj (la 8an de septembro 1943) kaj la okupo de Romo fare de nazioj, kolonelo SS pretendis el la hebrea roma komunumo, lasante travidigi ke per tiu “donaco” la sama komunumo sin liberigus el la danĝero de deportado, la liveron de 50 kilogramoj da oro. Sed rikolti tian kvanton da oro, por la posta tago, malfacilis: fakte la komunuma oro atingis nur 35 kilogramojn. Zolli, laŭ ne uniformaj rakontoj, turnis la problemon al Pio la 12-a, kiu jam sekrete protektis minacitajn judojn: tiu trovis la mankantan oron el rapida senvestado de iuj votoferoj de la romaj sanktejoj. Tian papan agon estis memorigita en juda templo, tuj post la fuĝo de la okupanta germana armeo, en la 1944a julio. Ĉar en Zolli jam maturiĝis, certe movite de liaj studoj pri judismo kaj de longaj prostudaj kontaktoj kun la kristana interpreto pri la juda afero, la aliĝo al kristanismo, li rezignis, sen deklarita motivo, la ŝarĝon de ĉefrabeno kaj de responsa zorganto de judaj institucioj, rezistante al la premoj por ke li daŭrigu en la oficoj. Nur, tamen, la 13an de februaro 1945 li ricevis la katolikan bapton kaj la nomon Eŭgeno Pio. Karakterizoj pri tiu transiro el judismo al kristanismo estis lia konvinko ke per aliĝo al katolikismo nenion da esenca judismo oni forlasis, kaj ke neglektante vidpunktojn pri Jesuo kaj kristanaro entenatajn en la Talmudoj, oni neglektas nur miskomprenaĵojn originitajn el la timo perdi sian identecon. Tamen li daŭrigis lekcii ĉe la roma Universitato “La Sapienza” kaj ĉe la Biblia Instituto.