Iconostasis

rdf:langString Ikonostas

rdf:langString Ikonostas (gr. eikonostasion, eikonostasis (od: eikón „obraz”, stásis „postawienie” ew. histemi „miejsce”); cs. ikonostaw lub obrazostav) – we wschodnich Kościołach chrześcijańskich tradycji bizantyńskiej ozdobna, wykonana z kamienia, drewna lub metalu, pokryta ikonami przegroda we wnętrzu cerkwi, która znajduje się między miejscem ołtarzowym (swiatłyszcze, sanktuarium, prezbiterium), a nawą (naos) przeznaczoną dla wiernych. Innym greckim określeniem jest templo. Ikonostas wywodzi się od templonu świątyń bizantyńskich. W starożytności elementem rozdzielającym główną nawę od prezbiterium była niewysoka, kamienna, marmurowa lub ażurowa barierka z bramką i kolumienkami, które u góry były łączone architrawem. Na takiej przegrodzie zawieszano wyobrażenia świętych i tkaniny dekoracyjne. Swoje kanoniczne formy jako uporządkowany zbiór obrazów (tak zwany ikonostas wysoki) umieszczonych na przegrodzie ołtarzowej ikonostas zyskał w XIV-XV wieku na Rusi. Z Rusi taka konstrukcja przeniknęła na Athos, skąd upowszechniła się na terenach dawnego Cesarstwa Bizantyńskiego, w Grecji oraz na pozostałym obszarze na Bałkanów. Ikonostas całkowicie różnicuje kościół grecki od rzymskiego pod względem układu wnętrza. Według nauki Cerkwi prawosławnej sanktuarium jest symbolem nieba, miejsca szczególnego przebywania Boga. Tam kapłan sprawuje Boską Liturgię, tam znajduje się tabernakulum (cs. darochranitielnica). Ikonostas wprowadza wiernych w mistykę wydarzeń dziejących się w miejscu ołtarzowym. Wierni mogą spoglądać na wizerunki świętych i proroków w celu lepszego zrozumienia Liturgii, zgodnie z poglądem, że człowiek nie jest w stanie pojąć rozumem dziejących się tam wydarzeń. Ikonostas obrazuje Niebo, którego namiastką staje się Sanktuarium.