DOS/360 and successors

rdf:langString DOS/360

rdf:langString DOS (Disk Operating System) – opracowany przez koncern IBM system operacyjny dla serii komputerów produkowanych przez tę firmę. Nazwa DOS obejmuje rodzinę systemów, stanowiących kolejne wersje rozwojowe opracowywane wraz z powstawaniem nowych serii maszyn cyfrowych. Pierwszy system został opracowany dla modeli System-u 360 i oznaczony został jako DOS/360. Wraz z kolejnymi systemami, np. System 370, wprowadzane były kolejne jego wersje. System ten w zasadzie stanowił rozszerzenie wcześniej eksploatowanych systemów: * BOS/360 (Basic Operating System) opracowany dla najmniejszych modeli z rodziny komputerów , * TOS/360 (Tape Operating System) dla wersji systemów pozbawionych dysków magnetycznych. Oprócz systemu DOS firma IBM wprowadziła system OS (Operating System, np. ). Oba systemy wzajemnie się uzupełniały i każdy z nich miał swoje odrębna zastosowanie: * DOS – dla małych modeli, w instytucjach, gdzie nie przewidywano znaczącej rozbudowy systemu komputerowego, * OS – dla większych konfiguracji i tam gdzie planowano rozwój systemów informatycznych. Ten zakres zastosowań był dość płynny i różnie stosowany. W obozie socjalistycznym, a w szczególności w krajach należących do RWPG, rozwój systemów informatycznych, to adaptacje istniejących ówcześnie rozwiązań do potrzeb i przede wszystkim możliwości znaczenie opóźnionego przemysłu. Dla komputerów Jednolitego Systemu wprowadzono wersję systemu DOS (i OS) oznaczoną DOS/JS (i odpowiednio OS/JS), tylko nieznacznie różniącą się od pierwowzoru. Funkcje systemu DOS można podzielić na: * zarządzanie pracą * zarządzanie wieloprogamowaniem * * obsługa błędów systemu * rejestrowanie pracy systemu. Zasadniczym elementem systemu był wolumin systemowy (dysk), na którym znajdowała się całość oprogramowania składającego się na system. Podzielone ono było na biblioteki zlokalizowane w jednym zbiorze bibliotecznym widzianym jako pojedynczy zbiór VTOC (tablica zawartości woluminu). Biblioteki: * biblioteka faz: przechowywała moduły ładowalne * biblioteka modułów wynikowych * biblioteka modułów źródłowych. Do obsługi bibliotek przeznaczony był program MAINT. Pamięć w systemie podzielna była następująco: * nadzorca * jądro systemu * bloki sterujące * obszar ładowania procedur nierezydentnych * obszar przeznaczony dla programów użytkowych (max. 3 strefy) * warstwa drugoplanowa BG * warstwa pierwszoplanowa F2 * warstwa pierwszoplanowa F1. Jak wynika z powyższego podziału obszaru przeznaczonego dla programów użytkowych, system umożliwiał przetwarzanie maksymalnie do trzech procesów (po 1 w każdej ze stref). Praca w systemie odbywać się mogła w 2 trybach: * tryb przetwarzania wsadowego * tryb przetwarzania pojedynczych programów. Sterowanie pracą dokonywało się za pomocą języka JCL (Job Control Language), przy czym w trybie 2 zestaw poleceń i fraz był ograniczony oraz dotyczył pojedynczego programu uruchomionego z końcówki operatorskiej (np. terminala = klawiatura+ monitor). Programy użytkowe w systemie DOS składały się z faz. Kolejne fazy były ładowane do pamięci po zakończeniu poprzedniej fazy. Taka organizacja wynikała z ograniczonych zasobów pamięci komputera. System nie obsługiwał zarządzania katalogami i zbiorami na woluminach. Operator musiał określać miejsce (adres) i rozmiar zakładanego zbioru. Oprogramowanie odpowiadające za zarządzanie danymi w systemie to IOCS (Input Output Control System) podzielone na fizyczny IOCS (Physical – PIOCS) i logiczny IOCS (Logical – LIOCS).