Chachalaca

rdf:langString Ortalo

rdf:langString Ortalo estas genro de brunecaj birdoj de la familio Kracoformaj (antaŭe Kokoformaj) genre nomataj Ĉaĉalakoj. La genro Ortalo (latine Ortalis) enhavas dekdu speciojn de arboloĝantaj ĉaĉalakoj, kiuj loĝas en arbaraj medioj, el kiuj dekunu vivas inter Centra Ameriko kaj Sudameriko kaj nur unu disvastiĝas de Centra Ameriko ĝis plej suda Usono, Ortalis vetula, trovata ankaŭ en plej suda Teksaso. La genra nomo derivas el la greka vorto όρταλις, signife "kokino" aŭ "hejma koko." La komuna nomo estas onomatopeo ĉefe por la kvar-nota kanto de la Golfa ĉaĉalako (O. vetula). Ĉaĉalakoj atingas je 42 kaj 53 cm longe kaj estas la plej malgrandaj birdoj de la familio Kracedoj. Ili similas al la Jakuoj, do iliaj flugiloj estas rondaj kaj ilia vosto estas longa. Iliaj kruroj estas mallongaj kaj flavecaj. La plumaro de la Ĉaĉalakoj ĝenerale estas senbrila kaj estas bruna aŭ grizkolora. La ventro estas pli hela ol la aliaj partoj de la korpo. Ilia vizaĝo estas griza kaj senpluma kaj el la mentono pendiĝas ruĝaj mentonsakoj simile al tiuj de la Jakuoj. La Ĉaĉalakoj vivas en aroj kiuj estas tre bruemaj. Ili estas sociemaj birdoj, kiuj ofte restas tre komune eĉ ĉe homoj, ĉar ties relativa malgrando fara ilin malpli dezireblaj al ĉasistoj ol ties pli grandaj parencoj. Ili iom similas al le penelopoj, kaj ambaŭ estis komune lokitaj en la sama subfamilio kune, kvankam la ĉaĉalakoj estas probable pli proksimaj al la mutuoj. Studoj pere de Mitokondria kaj nuklea DNA provizore sugestas, ke la ĉaĉalakoj aperis kiel distinga stirpo dum la Oligoceno, antaŭ ĉirkaŭ 40-20 mj, eble kiel la unua stirpo de modernaj kracedoj kiuj evoluis; tio kongruas kun la konata fosilia registro - inklude nedeterminitan, kracedecajn birdojn - kiuj tre prudente favorus el nordo sudenan etendon de la familio.