Ballata

rdf:langString Ballata

rdf:langString Ballata - włoski układ stroficzny, występujący w wielu odmianach, składający się z krótszej strofy (riprezy) i kilku dłuższych strof rozwijających podany w riprezie temat. W zależności od długości riprezy wyróżnia się formy: * ballata minima (ripreza jednowersowa, pisana pięciozgłoskowcem, siedmiozgłoskowcem lub ośmiozgłoskowcem) * ballata piccola (ripreza jednowersowa, pisana jedenastozgłoskowcem) * ballata minore (ripreza dwuwersowa) * ballata mezzana (ripreza trójwerowa) * ballata grande (ripreza czterowersowa) * ballata stravagante (ripreza dłuższa niż czterowersowa) Ballaty jako jeden z pierwszych pisał Guido Cavalcanti, wykorzystując strofę królewską: I’ prego voi che di dolor parlateche, per vertute di nova pietate,non disdegniate – la mia pena udire.Davante agli occhi miei vegg’ io lo coree l’anima dolente che s’ancide,che mor d’un colpo che li diede Amoreed in quel punto che madonna vide.Lo su’ gentile spirito che ride,questi è colui che mi si fa sentire,lo qual mi dice: «E’ ti convien morire». Na język angielski ballaty Cavalcantiego tłumaczył Ezra Pound.Ballata występuje również w liryce Francesca Petrarki.Utwory w kształcie ballaty pisali też poeci portugalscy. "Adorai, montanhas,o Deus das alturas,também das verduras.Adorai, desertose serras floridas,o Deus dos secretos,o Senhor das vidas.Ribeiras crescidaslouvai nas alturasDeus das criaturas.Louvai arvoredosde fruto prezado,digam os penedos:Deus seja louvado!E louve meu gado,nestas verduras,o Deus das alturas."Gil Vicente Istnieją miniballaty, składające się z riprezy i tylko jednej strofy.Ballatą nazywa się też XIV wieczną włoską formę wiersza lub kompozycji poetycko-muzycznej, składająca się z wiersza i refrenu występującego na początku i końcu utworu. Przy wykonywaniu ballaty wykorzystywano muzykę oraz taniec. Głównym przedstawicielem włoskiej ballaty w XIV wieku był Francesco Landino.