Baikonur Cosmodrome Site 110

rdf:langString Kompleks startowy nr 110 kosmodromu Bajkonur

rdf:langString Kompleks startowy nr 110 – rosyjski (dawniej związkowy) nieczynny kompleks startowy w kosmodromie Bajkonur (Kazachstan) przeznaczony dla rakiet N1 oraz Energia. Kompleks ten został wybudowany jako miejsce startu dla załogowych misji lądowania na Księżycu , przy użyciu statku kosmicznego Sojuz 7K-Ł3 i lądownika LK. Superciężka rakieta N1 wykonała cztery loty próbne (wszystkie uruchomione z kompleksu 110), jednak wszystkie zakończyły się katastrofą przed odłączeniem pierwszego członu. Pierwszy start z tego kompleksu miał miejsce 21 lutego 1969 r. z wyrzutni 110/38, zaś 3 lipca 1969 r. nastąpił kolejny start z tej samej platformy. Podczas drugiego startu nastąpiła awaria silników stopnia 1 podczas startu na wysokości ok. 150 m. Kawałek metalu dostał się do pompy utleniacza, co wywołało eksplozję w jednym z silników pierwszego stopnia. Wybuch uszkodził przewody paliwowe sąsiednich silników, ogień gwałtownie się rozprzestrzenił i rakieta przewróciła się niszcząc cały kompleks startowy. Eksplozja zniszczyła prawą wyrzutnię, rozbiła okna sześć kilometrów od kompleksu i była widoczna 35 kilometrów dalej w Leninsku. Odbudowa trwała ponad osiemnaście miesięcy. Loty N1 zostały wznowione 26 czerwca 1971 roku, tym razem z lewej wyrzutni. Po kolejnej awarii i niepowodzeniu następnego startu 23 listopada 1972 roku, projekt N1/Ł3 został porzucony. Obie wyrzutnie N1 zostały następnie przebudowane do obsługi rakiet Energia oraz promów Buran. Dwie obrotowe wieże serwisowe zostały zmniejszone o 60 metrów, aby dopasować się do mniejszej wysokości rakiety Energia. Trzecia wyrzutnia została zbudowana od podstaw jako kompleks nr 250 i była przeznaczona do startów bezzałogowych. Rakiety Energia startowały tylko dwa razy. Pierwsza misja (Energia-Polus) w dniu 15 maja 1987 roku została wystrzelona z kompleksu 250, zaś druga (Buran 1K1) – z 110/37. Był to ostatni start z tego kompleksu i jednocześnie ostatni start rakiety Energia. Dziś obie wyrzutnie nr 110 nadal stoją, jednak popadły w ruinę. Kompleks 110 wybrany został jako lokalizacja dla Bayterek Launch Complex, który ma być przeznaczony dla rakiet Angara, jednak ostatecznie wybrano kompleks nr 250. Rozważano również , wykorzystywany obecnie przez rakiety Proton.