Artaxata

rdf:langString Αρταξάτα

rdf:langString Ο βασιλιάς Αρταξίας Α΄ ίδρυσε την Αρτασάτ ή Αρτάξατα το 176 π.Χ. στο καντόνι Βοστάν Χαγιότς στην ιστορική επαρχία Αϊραράτ, στο σημείο ότι ο ποταμός Μετσαμόρ συνέβαλε με τον Αράξη στην αρχαιότητα, στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται το μοναστήρι . Σε σύγκριση με τις προηγούμενες πρωτεύουσες της Αρμενίας, η θέση ήταν οχυρή και πιο κοντά στους διεθνείς εμπορικούς δρόμους. Την ιστορία της ίδρυσης της πόλης αναφέρει ο Μοβσές Χορενατσί. Σύμφωνα με τις περιγραφές των ιστορικών Πλούταρχου και Στράβωνα, η τοποθεσία επιλέγει έπειτα από συμβουλή του Καρχηδόνιου στρατηγού Αννίβα, όμως, σύγχρονοι ιστορικοί αναφέρουν ότι δεν υπάρχουν άμεσα στοιχεία για το υποστηρίξουν. Κάποιες πηγές υποδεικνύουν ότι η πόλη χτίστηκε στα ερείπια ενός οικισμό των Ουραρτού. Ο Στράβων και ο Πλούταρχος αναφέρουν ότι ήταν όμορφη και μεγάλη πόλη την οποία αποκάλεσαν Καρχηδόνα της Αρμενίας. Επίκεντρο της (μικρής) διείσδυσης του ελληνιστικού πολιτισμού στην Αρμενία, το πρώτο θέατρο της Αρμενίας χτίστηκε εκεί. Ο Μοβσές Χορενατσί αναφέρει ότι χάλκινα αγάλματα παγανιστικών θεών μεταφέρθηκαν από το Μπαγκαράν και άλλες περιοχές στην πόλη. Επίσης, οι Εβραίοι μετακινήθηκαν από την παλιά πρωτεύουσα Αρμαβίρ στα Αρτάξατα. Ο Αρταξίας κατασκεύασε επίσης ακρόπολη, η οποία αργότερα ονομάστηκε Χορ Βιράπ (όπου τον 4ο αιώνα φυλακίστηκε ο ) και προσέθεσε και άλλες οχυρώσεις, όπως μια τάφρο. Η πόλη ήταν κτισμένη τότε σε ένα βραχώδες ακρωτήριο και περιβαλλόταν από όλες τις πλευρές από νερό. Όταν ο Τιγράνης ο Μέγας επέκτεινε το βασίλειο μέχρι τη Μεσόγειο, μετακίνησε την πρωτεύουσα στη Τιγρανόκερτα, όμως το 69 π.Χ., οι Ρωμαϊκές δυνάμεις νίκησαν το στρατό του Τιγράνη και κατέκτησαν την νέα πρωτεύουσα. Όσο υποχωρούσε, ο Τιγράνης έδωσε άλλη μία μάχη με τους Ρωμαίους στην Αρτάξατα, αλλά ηττήθηκε ξανά. Τα Αρτάξατα έγιναν ξανά πρωτεύουσα της Αρμενίας το 60 π.Χ. Οι Πάρθοι προσπάθησαν ανεπιτυχώς να καταλάβουν τα Αρτάξατα το 6 π.Χ., αλλά οι Ρωμαίοι, με επικεφαλής τον Γναίο Δομίτιο Κόρβουλο, την κατέλαβαν το 59 μ.Χ. Ο Νέρων διέταξε την ανακατασκευή των Αρταξάτων, ώστε να ενισχύσει τον Τιριδάτη Α΄. Η πόλη πήρε τότε επισήμως την ονομασία Νερώνεια. Το 163 μ.Χ. η πόλη καταστράφηκε ξανά από τους Ρωμαίους και η πρωτεύουσα μετακινήθηκε στο Βαγαρσαπάτ και μετά στο Δούβιο ή Τίβιο (Ντβιν). Η πόλη καταστράφηκε ξανά τη δεκαετία του 360 και το 450 και στη συνέχεια παρήκμασε με γοργούς ρυθμούς. Το 1945 η Σοβιετική κυβέρνηση ίδρυσε την πόλη Αρτασάτ, ως αστική κοινότητα από την συγχώνευση τριών χωριών, περίπου 8 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από την αρχαία πόλη.