Apocryphon of John

rdf:langString Geheime Boek van Johannes

rdf:langString Het Geheime Boek van Johannes, ook wel de Apocryphon van Johannes genoemd is een gnostisch geschrift. In geen ander document van de gnostische literatuur wordt zo uitgebreid de gnostische mythologie besproken. Van de oorspronkelijke Griekse tekst is nooit iets gevonden, maar er zijn vier handschriften in het Koptisch bekend. De eerste werd in 1896 gevonden en maakt deel uit van de Codex Berolinensis. De overige drie waren onderdeel van de vondst van de Nag Hammadigeschriften in 1945. Die vier handschriften bevatten twee verschillende versies van de tekst. Twee van de drie bij Nag Hammadi gevonden handschriften, NHC II.1 en NHC IV.1, bevatten tekstdelen, die in de andere twee versies niet voorkomen. De laatste twee versies worden dan ook wel aangeduid als de korte recensie en de eerste twee als de lange recensie. Er zijn enige geringe verschillen tussen de beide handschriften van de lange recensie, maar in het vakgebied wordt aangenomen, dat die beide berusten op dezelfde vertaling uit het Grieks. De teksten van de korte recensie vertonen echter grotere onderlinge verschillen. Die kunnen niet verklaard worden door een aanname dat zij onafhankelijk van elkaar zijn vertaald. In het vakgebied overheerst de opvatting, dat dit vertalingen moeten zijn van Griekse teksten, die ook al onderling verschilden. Er moeten dus in het Grieks al drie verschillende versies van de tekst geweest zijn. Het is dan ook niet goed mogelijk om de oudste en meest oorspronkelijke tekst van het Apocryphon te reconstrueren. Er is wel in het vakgebied consensus, dat de teksten van de korte recensie eerder moeten zijn ontstaan dan die van de lange recensie. Er is sinds 1995 een synoptische uitgave waarin alle vier versies naast elkaar zichtbaar zijn. Het verhaal van het Apocryphon moet zijn ontstaan in de gnostische traditie, die aangeduid wordt als het sethianisme.