Amsterdam Ordnance Datum

rdf:langString Układ wysokości Amsterdam

rdf:langString Układ wysokości Amsterdam (nid. Normaal Amsterdams Peil (NAP)) – układ wysokościowy używany do oznaczania poziomu wody i terenu w Holandii. Odnosi się do średniego poziomu wody w czasie letnich przypływów w roku 1683 w jeziorze (wówczas zatoce) w Amsterdamie, w Holandii. Układ, nazwany początkowo Amsterdams Peil (AP, poziom amsterdamski), wyznaczono w XVII w., przyjmując za punkt odniesienia poziom wody w jeziorze (wówczas zatoce) IJ w Amsterdamie. W 1683 roku burmistrz Amsterdamu, zlecił oznakowanie ośmiu śluz marmurowymi blokami wskazującymi poziom dziewięciu stóp i pięciu cali (w przeliczeniu 2,676 m) ponad AP (jeden z tych bloków do dziś znajduje się na swym pierwotnym miejscu – mieści się on na ścianie mostu na kanale ), który oznaczał poziom wałów na zatoce. Poziome linie na marmurowych blokach stały się wyznacznikami układu wysokości AP (konkretnie wskazywały na wysokość o dziewięć stóp i pięć cali wyższą od AP). Analiza pomiarów poziomu wody z tamtych czasów pozwala stwierdzić, że za AP uznano średni poziom wody w IJ w czasie letnich przypływów w roku 1683. Mimo późniejszych zmian w poziomie morza wartość AP (później NAP) pozostała taka sama. Obecnie średni poziom Morza Północnego wzdłuż wybrzeża Holandii waha się (w zależności od miejsca) w granicach od 0 do 10 cm powyżej NAP. W 1683 roku wartość AP była 17 cm wyższa od średniego poziomu morza. W XVIII w., zwłaszcza pod koniec tego stulecia oraz na początku XIX w. układ AP rozpowszechnił się w całej Holandii. W latach 1875–1885 wykonano szereg dokładnych pomiarów, sprawdzając poprawność rozmieszczonych w całym kraju wskaźników. Błędne wskaźniki poprawiono, zainstalowano również wiele nowych. Zmieniono także nazwę Amsterdams Peil na Normaal Amsterdams Peil (NAP). W rezultacie tej kampanii od 1891 roku NAP jest powszechnie używany do oznaczania poziomu wody i terenu w Holandii. Normaal Amsterdams Peil od 2012 roku jest obowiązującym geodezyjnym poziomem odniesienia (H=0,000) dla układu wysokościowego PL-EVRF2007-NH – polskiej realizacji europejskiego układu odniesienia wysokości EVRF2007.