Alcelaphus

rdf:langString Bawolec

rdf:langString Bawolec (Alcelaphus) – rodzaj dużego ssaka z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae), afrykański kopytny opisany naukowo przez niemieckiego zoologa Pallasa w 1766. Różni autorzy wymieniają różne liczby gatunków, w obrębie których wyróżnia się 8 podgatunków. W kłębie osiąga 1 m wysokości, długość głowy i tułowia leży w przedziale 200–250 cm, masa zaś między 100 a 200 kg. Zwierzę ma szczególnie wydłużone czoło i dziwacznie ukształtowane rogi, krótką szyję i ostro zakończone uszy. Niezwykle długie kończyny zdobią czarne znaczenia. Futro jest krótkie, błyszczące, o barwie zależnej od podgatunku – od piaskowego brązu u bawolców zachodnich do czekoladowego brązu u bawolców etiopskich. Natomiast u wszystkich podgatunków obie płcie posiadają rogi, choć samice nieco smuklejsze. Rogi mogą dorastać 45–70 cm długości. Oprócz wydłużonej twarzy bawolce wyróżniają się spośród swych krewnych dużą klatką piersiową i ostro opadającym grzbietem. Zwierzę żyje w stadach liczących od 20 do 300 sztuk. Zachowuje czujność, nie przejawia agresji. Odżywia się głównie trawą. Rozród trwa cały rok z jednym bądź dwoma szczytami, co zależy od podgatunku i czynników lokalnych. Samce i samice osiągają dojrzałość płciową w wieku od roku do dwóch lat. Ciąża trwa 8–9 miesięcy, po czym rodzi się pojedyncze młode. Szczyt urodzeń przypada zwykle na porę deszczową. Długość życia wynosi od 11 do 20 lat na wolności i do 19 lat w niewoli. Zamieszkując suche sawanny i porosłe drzewami obszary trawiaste, bawolce często po opadach deszczu przemieszczają się do bardziej suchych miejsc. Zaobserwowano je na górze Kenia, gdzie występuje na wysokościach do 4000 m nad poziomem morza. Niegdyś były szeroko rozprzestrzenione w Afryce, ale populacje doznały drastycznego spadku liczebności wskutek zniszczenia środowiska naturalnego, polowań, osadnictwa ludzkiego i z trzodą o pokarm. Każdy z 8 podgatunków ma inny status. Podgatunek nominatywny (bawolec krowi) uznany został przez IUCN za wymarły w 1994. Liczebność rośnie, natomiast , krytycznie zagrożonego wyginięciem – spada. Bawolec wyginął w Algierii, Egipcie, Lesoto, Libii, Maroko, Somalii i Tunezji. Introdukowano go w Suazi i Zimbabwe. Jest popularną zwierzyną łowną z powodu bardzo cenionego mięsa.